عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
28- دائم الذکر بودن
حضرت علی ع می فرماید :« مداومت بر یاد خدا سبب قدرت و قوت روح است »
ذکر گاهی در برابر غفلت و گاهی در برابر نسیان به کار می رود . غفلت عبارت است از توجه نداشتن به علم و نسیان عبارت است از زائل شدن معنی از ذهن
ذکر عبارت است از حضور معنی در نفس و برای این حضورمراتبی است :
1- ذکر لفظی و لسانی 2- ذکر معنوی 3- ذکر قلبی 4- ذکر در تمام احوال
29- مجالست با دانشمندان و شنیدن سخنان حکیمانه آنان
رفتن به مجالس علم و همنشینی با دانشمندان و استماع سخنان آنان سبب رشد عقل و کمال روح و یافتن حقایق و به دست آوردن معرفت و در نتیجه موجب عاید شدن از بهترین بهره های مادی و معنوی خواهد شد .
رسول خدا ص فرمود:« هر که راهی رود که در آن دانشی جوید ، خداوند او را به بهشت برد و براستی فرشتگاه برای طالب علم پر و بالهای خود را فرو نهند به نشانه رضایت از او ، این محقق است که برای طالب علم هر که در آسمان و در زمین است آمرزش خواهد تا برسد به ماهیان دریا»
حضرت علی ع می فرماید:« همنشینی با حکماء ( صاحبان علم و عمل درست ) حیات عقل ها و شفای نفس هاست . »
روایات مربوط به باب « زیارت علما و استماع سخنان حکیمانه آنان » در کتاب « زیارت » بحار و مستدرک سفینه البحار ج 4 ص 327 آمده است .
30- کم گویی
حضرت علی ع می فرماید :« سکوت روضه فکر است »
واژه روضه به معنای زمین سرسبزی است که انواع رستنیها و گیاهان در آن روئیده است بنابراین معنای جمله امام این است که : سکوت زمینه را برای تقویت فکر و شناخت صحیح آماده می کند و انواع اندیشه تابناک از باغستان سکوت می روید .
و نیز می فرماید :« وقتی عقل انسان زیاد شود سخن او کم می گردد »
همچنین حضرت در سخن دیگری می فرماید :« ملازم سکوت باش که در این صورت چراغ فکرت تابناک می شود »
31- اجتناب از مطلق مسکرات
واژه مسکر از ریشه سکر به معنای چیزی است که قدرت عقل و اندیشه را از انسان سلب می کند . راغب اصفهانی در کتاب مفردات می نویسد :« سکر عبارت است از حالتی که میان انسان و عقل او فاصله می شود و بیشتر در مورد شراب به کار می رود و گاهی این حالت در اثر خشم و عشق بر انسان عارض می گردد .»
باید دانست که حالت سکر ، علاوه بر مصرف مواد مخدر ( شراب و ... ) در نتیجه ی ثروت ، قدرت ، دانش ، ستایش ، جوانی ، عشق و کینه در انسان تولید می شود .
امام علی ع می فرماید :« مستی چهار گونه است : 1- مستی شراب 2- مستی ثروت 3- مستی خواب 4- مستی قدرت »
سزاوار است که فرد عاقل از مستی ثروت ، دانش ، قدرت ، ستایش و جوانی خود را محافظت کند که هر یک از این امور دارای باد خبیثی هستند که عقل را سلب می کنند و از وقار می کاهند
32- تجربه
حضرت علی ع می فرماید :« عقل غریزه ای است که با علم و تجربه ها زیاد می شود »
و نیز می فرماید :« در تجارب علم تازه وجود دارد»
و نیز می فرماید :« کسی که عبرت کند بینا شود و کسی که بینا شود درک کند و چون درک کند بداند »
تقویت حافظه
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
19- شانه کردن ریش به روش پیامبرص
امام صادق ع فرمود:« پیامبر ریش خود را از زیر به بالا چهار بار و از بالا به پایین هفت بار شانه میزد و می فرمود: این کار حافظه را زیاد می کند »
20 - فصد یا حجامت
حجامت سبب دفع بسیاری از سموم بدن مخصوصا زیادی سوداء و مواد زائد که در خون رسوب می کند می باشد و بهترین اوقات آن اول فصل بهار است .
رسول خدا ص از هیچ دردی شکایت نکرد جز این که پناهگاهش حجامت بود . حجامت عقل را زیاد کرده و حافظه را زیاد می کند .
امام صادق ع فرمود:« بدرستی که حجامت سبب سلامتی بدن و تقویت عقل است »
و نیز فرمود :« حجامت بر قوت عقل افزوده و بر حافظه می افزاید .»
باید دانست که حجامت در چند مورد نهی شده است : 1- اشخاصی که فشار خون کم دارند . 2- اشخاص بسیار ضعیف و کم بنیه 3- افراد خردسال و اشخاص کهنسال 4- مبتلایان به بیماریهای هموفیلی ( خونریزی )
21- روغن زدن به بدن
امام صادق ع می فرمایند :« روغن زدن پوست را نرم و قوه دماغی را زیاد می کند »
22- استعمال عطر ( بوی خوش )
امام صادق ع می فرمایند :« استعمال بوی خوش عقل را تقویت می کند »
23- تجارت
امام صادق ع می فرماید :« تجارت بر قوه عقل می افزاید »
24- مشورت با مردم
حضرت علی ع می فرماید:« کسی که با مردم مشورت کند با عقل آنها شریک شده است .»
25- پایداری بر تنهایی
امام موسی بن جعفر ع به هشام بن حکم فرمود:« ای هشام ، پایداری بر تنهایی علامت قدرت عقل است . ( عزلت و خو گرفتن با تنهایی به معنای جدائی و کناره گیری از فاسدان و یاوه سرایان است برای اینکه انسان بتواند از همشکلی و همرنگی با آنان درامان بماند و نیز تجدید نیرو و تقویت قدرت کند )
26- مهربانی با مردم
امام صادق ع می فرماید:« مردم داری یک سوم خردمندی است »
27- رعایت اصول بهداشت روانی
امام سجاد ع می فرماید :« پنج نعمت است که هر کسی یکی از آنها را نداشته باشد هیچگاه زندگی خوبی ندارد و همیشه عقلش پریده و به خود مشغول است :
1- سلامت بدن 2- وسعت در رزق 3- وسعت در زندگی از لحاظ مسکن 4- همنشین موافق ( همسر و فرزند و دوست شایسته ) 5- آرامش خاطر که همه موارد مذکور را در بر دارد »
امام صادق ع در کتاب شریف مصباح الشریعه اصول بهداشت روانی را در ده عامل بیان فرموده است که عبارتند از :
1- ایمان واعتماد به حق و روز قیامت 2- صبر و شکیبایی در برابر حوادث 3- دوری از هر گونه منفی بافی ( ترس و خوف ) 4- حذر کردن از تمام رذایل اخلاقی 5- خو گرفتن به خوش بینی 6- محبت ورزیدن و کمک به خلق خدا 7- پرورش و تقویت نیروی اراده 8- بطور دائم فعالیت سودمند کردن 9- خویشتن شناسی ( مراقبه و محاسبه ) 10- پیوسته
چند عامل برای تقویت حافظه
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
15- دست کشیدن از طعام قبل از سیری
امام رضا ع می فرماید :« در حالی که هنوز گرسنگی باقی و میل و اشتها برقرار است دست از طعام بردار، که این امر برای معده و بدن سزاوارتر و برای عقل پاکیزه تر است ( زیرا عقل وقتی می تواند قضاوت صحیح داشته باشد و از قوت و نورانیت برخوردار باشد که شکم پر نباشد ومزاج از سلامتی منحرف نشده باشد ) اغلب مردم چشمشان را سیر می کنند نه شکمشان را . یعنی هر چه می بینند می خواهند بخورند و برای غذا چشم خودشان را اندازه می گیرند نه شکمشان را و البته این نادانی محض است .
16- مسافرت و تغییر موقت برنامه زندگی
امروزه از نظر پزشکی ثابت شده است که زندگی ، کار و خوراک یکنواخت برای شخص ضرر دارد ، و اعضا ، زودتر فرسوده و ناتوان می گردند. پس تغییر زندگی و تنوع باید جزو برنامه بهداشتی قرار گیرد .
مسافرت به شرطی که برای رفع خستگی کارها و رهایی از یکنواختی زندگی انجام گیرد ، سبب خواهد شد که شخص هر چه بیشتر از مواهب زندگی و پیروزیها و تجربیات برخوردار گردد و با روحی شادابتر زمینه یادگیری را در ذهن خود فراهم آورد . یک مسافرت مطلوب از صدها شیشه قرص و شربت مسکن و ویتامینها و آمپولهای مقوی بیشتر اثر دارد.
پیامبر ص می فرمایند:« مسافرت کنید چه اگر در سفر نفع مالی عایدتان نشود، از فوائد عقلی بهره مند خواهید شد.»
حضرت علی ع می فرمایند:« مسافرت کنید تا سلامت باشید و استفاده و غنیمت برید »
و نیز می فرمایند :« برای سفر پنج خاصیت و منفعت است :
1- رفع غم و غصه
2- کسب معیشت و نجات از فقر
3- تحصیل علم و دانش
4- بدست آوردن آداب
5- پیدا کردن دوست بزرگوار»
17- ورزش و پیاده روی
ورزش طبیعی ورزشی است که خسته کننده نباشد وفشار هم به بدن وارد نیاورد . مخصوصا راه رفتن در هوای آزاد ومناظر خرم که بواسطه حرکت عضلات به عمل دَوَرانِ دم کمک نموده و تغذیه را کامل می نماید و ضمنا بواسطه حرکت هوا دائما تجدید شده و همیشه هوای پاکیزه تنفس می شود و از تجدید مناظر خرم خستگی چشم مرتفع و دماغ را تقویت می نماید.
پیامبراکرم ص مرض هایی را که بر انسان عارض می شود سه قسمت تقسیم فرموده و قدم زدن را دوای یک قسمت از آن امراض قلمداد کرده است
ورزش بدنی مخصوصا قدم زدن از لوازم حیات دانسته شده زیرا ، ماهیچه ها و اعصاب را تقویت می کند و مجاری خون را آسان کرده ، معده را در عمل هضم مدد می نماید . و عمل دماغ رانظم بخشیده از خلل حفظ می کند .
18- ادب آموختن از علماء
امام موسی بن جعفر ع می فرماید:« ادب آموختن از علما ( و رفتار به روش آنها) عقل را زیاد می کند»
پیامبر اکرم ص فرمود:« راه رشد و هدایت را از عاقل بجویید و نافرمانی او را نکنید که پشیمان خواهید شد.»
چند راه کار برای تقویت حافظه
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
9- قرائت قرآن
پیامبر اکرم ص می فرماید :« خواندن قرآن سبب تقویت نیروی حافظه و از بین بردن ناراحتی است»
بسیار قرآن خواندن تاثیر عجیب و فوق العاده مهمی در تقویت حافظه دارد . حفظ سوره های قرآن بلکه تمام قرآن موثر است . علاوه بر این که شفا و رحمت برای مومنین است . فضائل و مناقب اهل بیت را مطالعه کردن و گفتن و نوشتن وشنیدن نیز بسیار موثر است.
10- صلوات فرستادن
امام باقر ع فرمود:« امام حسن ع در ضمن جواب مسائلی که از جمله آنها این بود که سائل پرسید که شخص گاهی چیزی را فراموش می کند و بعد به یاد می آورد ؟ فرمود: برای این که دل شخص در ظرفی است که روی آن سرپوشی است . پس همین که صلوات بر محمد و آلش فرستد ، صلوات کاملی ، آن پرده و سرپوش از روی آن ظرف برداشته می شود و دل روشن می گردد و آنچه را فراموش کرده بود به یاد می آورد . ولی اگر صلوات نفرستد و یا آنکه ( آل مححمد را ضمیمه ننموده ) و صلوات را ناقص بفرستد، آن سرپوش بر روی آن ظرف باقی مانده ودل تاریک شده و آنچه را به یاد دارد نیز از یاد می برد .»
11- مداومت بر خواندن سوره ی واقعه
پیامبر ص می فرمایند« هر که این سوره را بخواند از غافلین نوشته نمی شود و کسی که مداومت به خواندن آن کند فقر از اوبرطرف می شود . و در این سوره قبولی عمل و زیادی حافظه و وسعت مال نهفته است »
12- خواندن آیه الکرسی
معصوم ع می فرماید:« هیچ چیزی به اندازه قرائت قرآن مخصوصا « آیه الکرسی » برای تقویت حافظه موثر نیست »
پیامبر ص فرمودند:« ای علی بهترین کلامها قرآن است و بهترین سُور قرآن سوره بقره و بهترین آیه آن آیه الکرسی است . ای علی بدرستی که در آیه الکرسی «50» کلمه برکت است . »
امام صادق ع می فرماید:« کسی که آیه الکرسی را یک مرتبه بخواند هزار ناخوشی از ناخوشی های دنیا وآخرت را از وی دور می کند »
13- حضور در مسجد و شرکت در نماز جماعت
هرکس به مسجد رفت و آمد کند به یکی از هشت چیز بر می خورد :
1- برادر دینی که در راه خدا با او رفاقت کند . 2- علمی تازه . 3- آیه ای محکم ( با قرآن آشنا تر شود ) . 4- رحمتی که انتظار می رود . 5- سخنی که او را از گمراهی نجات دهد . 6- کلمه ای که بر هدایت او بیفزاید . 7- گناهی را که از ترس خدا واگذارد . 8- از خدا شرم نماید
14- روزه گرفتن
روزه راهی است برای دفع کلیه سموم از بدن و فرصت کافی دادن به اعضاء مهم بدن برای استراحت و مجال فعالیت بنحو احسن .
روزه در روایات عاملی برای سلامت عقل و تقویت حافظه در سایه سلامت جسم رقم زده شده است.
پیامبر اکرم ص می فرماید :« روزه بگیرید تا سلامت باشید .»
طبیب و دانشمند بزرگ یونان « فیثاغورس » شاگردان خود را در هنگام مرگش به روزه گرفتن سفارش نمود.
مسواک زدن
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
8- مسواک زدن
امام باقر ع می فرماید: « مسواک بر نیروی عقلانی و یا قوه ی حافظه می افزاید»
پیامبر اکرم ص در ضمن وصایای خود به حضرت علی ع ، مسواک زدن را از جمله اموری معرفی فرموده که سبب زیادتی حافظه و از بین بردن مرض می گردد.
به امام صادق ع گفته شد : آیا همه مردم جزو آدم حساب می شوند؟
حضرت فرمود : «کسی که به مسواک کردن اهمیت نمی دهد ، او را جزو آدمیان محسوب مدار ، و او را از نظر بینداز.»
و فرمود: درمسواک کردن دوازده خاصیت است :
1- پیروی از سنت
2- پاکیزه نگهداشتن دهان
3- روشن داشتن چشم
4- خشنودی خدا
5- سفیدی دندان
6- برگرفتن چرک لثه ( از بین بردن آلودگیهای گوشت اطراف دهان )
7- محکمی لثه
8- اشتهای زیاد
9- زائل کردن بلغم
10- قوت دادن نیروی حافظه
11- مضاعف شدن حسنات
12- خوشحال نمودن ملائکه
تکنیک و روش استعمال مسواک
در استعمال مسواک باید رعایت اعتدال نمود ، زیرا افراط در این کار سبب رفتن گوشت های پای دندان و سست و بی دوام شدن آن خواهد شد . روشی که معمولا باید در مسواک زدن انتخاب کرد این است که باید مسواک زبر و محکم را آماده نمود ، و آن را مقابل لثه های پایین قرار داده به طوری که رشته های آن بطور افقی قرار گیرد . سپس آن را به طور گردشی و دورانی حرکت داده تا به لثه های فک بالا تماس حاصل نماید . سپس آن را ما بین دندانها قرار داده و حرکت افقی به آن بدهد ولی چنانچه لثه ها خراب باشند باید از مسواک نرمتر استفاده کرد .
پیامبر اکرم ص می فرماید: « هر گاه مسواک زدید ، مسواک را از عرض دهانتان بزنید که لای دندانها را تمیز کند »
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
7- به جا آوردن نوافل مخصوصا « تهجد و نماز شب با خضوع وخشوع »
از جمله نوافلی که خیلی بر انجام آن تاکید شده « نماز شب » است . البته نماز شب آداب فراوانی دارد ولی ( این نافله ) به طور کامل یازده رکعت است که به ترتیب زیر به سه بخش تقسیم می شود :
الف ) چهارنماز دو رکعتی که مجموعا هشت رکعت می شود و نامش نافله شب است
ب ) یک نماز دو رکعتی که نامش نافله شفع است
ج) یک نماز یک رکعتی که نامش نافله وتر است
طرز انجام این نمازها درست همانند نماز صبح می باشد ولی اذان واقامه ندارد و قنوت وتر را هر چه طول دهند بهتر است . اگر مجال باشد در قنوت وتر ، هفتاد یا صد مرتبه استغفار یا سیصد مرتبه العفو و آمرزش جویی برای چهل مومن بسیار خوب است و دعاهای رسیده از اهل بیت به ویژه دعای 32 از صحیفه سجادیه و دعاهایی که در جلد 18 بحار الانوار نقل شده سبب رستگاری بزرگی است .
آیه 5 سوره مزمل می فرماید : « مسلما برنامه عبادت شبانه ( نماز در دل شب ) گامی ثابت و پابرجا و پایدارترین سخن است »
قسمت مهم فیوضات الهی در شب است . شب است که انسان برای پرواز به سوی غیب آماده تر است چون غوغای زندگی و سرگرمی های فراوان روزانه از جهات مختلف توجه انسان را به خود جلب کرده و مانع توجه و تمرکز تام حواس و آرامش خاطر و فراغت قلب خواهد بود ، ولی شب از این جهت موقعیت ممتاز و درخشانی دارد ، زیرا در دل شب و به هنگام سحر به جهت گسترش تاریکی و فرونشستن زندگی مادی و محو مظاهر پر زرق و برق و رنگارنگ ( که هر یک به نحوی توجه انسان را به خود جلب و جذب می کند ) و نیز محیط آرام و دور از هر گونه ریا و تظاهر و خودنمائی ، پس از مقداری استراحت و خواب ، حالت توجهی به انسان دست می دهد که فوق العاده روح پرور و تکامل آفرین است . لذا معصومین و اولیا ء الهی این روش را در تزکیه نفس به کار می بردند و از آن برای تصفیه روح و حیات قلب و تقویت اراده و تکمیل اخلاص بهره می گرفتند واسوه سائر سالکان شدند .
در کتاب شریف وسائل الشیعه تالیف مرحوم شیخ حر عاملی 41 حدیث در فضیلت نماز شب چند حدیث بر کراهت ترک آن ذکر فرموده است . از آن جمله :
1 - امام صادق ع می فرمایند : « سه چیز از عنایات و الطاف خاص الهی است . نماز شب ، افطار دادن به روزه داران ، ملاقات برادران مسلمان»
2- امام صادق ع در تفسیر آیه ی « کارهای نیک اثر کارهای بد را از بین می برد » فرمودند: « نماز شب گناهان روز را از بین می برد »
3- پیامبر اکرم ص فرمودند:« بهترین شما کسانی هستند که در سخن گفتن مؤدّبند و گرسنگان را سیر می کنند و در دل شب هنگامی که مردم خوابند نماز می خوانند »
4- پیامبر اکرم ص به جبرئیل فرمود : مرا موعظه کن ، جبرئیل فرمود: « ای محمد ، هر طور می خواهی زندگی کن اما بدان که سرانجام خواهی مرد ، هر که را می خواهی دوست داشته باش اما بدان سرانجام از او جدا خواهی شد ، هر عملی که میخواهی انجام ده ولی بدان سرانجام او را ملاقت خواهی نمود . و نیز بدان که شرف مومن تهجد و نماز شب اوست و عزتش آن است که اعراض از مردم نموده و تمام توجهش به خالق آفریننده اش باشد »
5- از ابن عباس منقول است که گوید : پیامبر ص در حدیثی فرمود: « پس هر کسی که روزی او شود نماز شب از مرد و زن ، به پا خیزد برای خدا با اخلاص ، پس وضو بگیرد وضوی شادابی ، و نماز گزارد برای خدای عزوجل با نیت صادق و قلب سلیم و بدن خاشع و چشم گریانی ، خداوند تعالی پشت سر او نه صف از ملائکه قرار دهد که هر صفی را شمارش نتوان کرد مگر خداوند . یک جانب هر صف به مشرق و دیگری به مغرب است . پس وقتی که از نماز فارغ شود خدای تعالی برای وی به عدد ملائکه درجاتی خواهد نوشت »
موانع توفیق نماز شب
چه کسانی موفق به شب زنده داری نخواهند شد؟
در روایات وارد شده است که توفیق شب زنده داری و با شب روان همسفر شدن و با شب آفرین سخن گفتن نصیب گنهکاران روز نخواهد شد . کسی که روز ، پایش در برابر گناه می لرزد ، شب طاقت ایستادن در برابر خدا و شب زنده داری کردن را ندارد. کسی که روز چشمانش به گناه آلوده شد ، شب سعادت اشک ریختن در کنار سجاده را ندارد . کسی که روز زبانش به تبه کاری باز شد شب به یاد حق و به زمزمه حق گویا نخواهد بود .
گوهر پاک بباید که شود قابل فیض
ورنه هر سنگ و گلی لؤلؤ و مرجان نشود
ممکن نیست ، سیه دل روز ، شب زنده دار سحر باشد ، ممکن نیست تبه کار روز ، پارسای شب باشد .
مردی از حضرت علی ع پرسید من از نماز شب محروم شدم . حضرت فرمود:« تو کسی هستی که گناهانِ تو مقیدت نموده است یعنی تو آزاد نیستی و در قید و بند گناه هستی »
امام صادق ع فرمودند :« انسان گاهی گناهی مرتکب می شود و به سبب آن از نماز شب محروم می گردد و بدرستی که اثر گناه در روح گناهکار از تاثیر کارد در گوشت بیشتر است . »
راههای تحصیل خضوع و خشوع در عبادت ( مخصوصا در نماز )
1- معرفت به عظمت خدا و کوچکی امور دنیوی
2- کم کردن مشغله های مشوش و پراکنده که معمولا مانع تمرکز حواس است
3- انتخاب محل و مکان ویژه برای نماز و سائر عبادات
4- اجتناب از گناه
5- آشنایی به معنا و فلسفه نماز
6- انجام آداب و مستحبات نماز
7- مراقبت و تمرین و استمرار « امور ششگانه » فوق
سحر خیزی
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
6- سحر خیزی
سحر یکی از زمانهای پربرکت و حساس و مساعدی است که در آثار و منابع اسلامی بدان فوق العاده توجه شده حتی به غیر از تهجد و عبادت ، کارهای دیگر از جمله مطالعه و تحقیق در سحر گاهان دارای برکت و خاصیت ویژه ای است .
پیامبر ص فرمود: « صبح زود در طلب روزی و نیازمندی های خود بروید ، زیرا سحر خیزی سبب برکت و رستگاری است.»
معروف است که سحر خیزان به هنگام روز شاداب و با نشاط می باشند . و در مثل فارسی آمده «سحر خیز باش تا کامروا باشی »
اول اذان صبح تا طلوع آفتاب به علت پاکی و صافی وعدم آلودگی هوا، فعالیت مغزی را قوت می بخشد ، زیرا خوراک اصلی سلولهای مغز اکسیژن است و این ماده حیاتی که برای تنفس است جهت ادامه ی حیات ما لازم و ضروری است . عامل مهم حفظ سلامتی و ادامه زندگی سلولهای مغزی نیز می باشد .
بنیامین فرانکلن ، سیاستمدار معروف آمریکا که بیش از هشتاد سال عمر کرد می گوید :« زود به خواب رفتن وزود بیدار شدن آدمی را تندرست و دارا و خردمند می گرداند »
سحر خیزی به قدری عادت پسندیده ای است که برخی بزرگان خود را به زور به این عادت معتاد نموده اند .
بوفن ( طبیعی دان فرانسه ) و تولستوی ( ادیب روسیه ) که در جوانی صبح دیر از خواب بر می خواستند پس از مدتی مصمم شدند سحر خیز شوند . لذا به نوکران خود دستور دادند که هر روز آنان را از خواب بیدار کنند و در صورتی که بر نخواستند آب سرد بر سرشان ریخته شود تا مجبور شوند بر خیزند . نوکران نیز چنین کردند و بالاخره این دو شخصیت از عادت زشت خود نجات یافته و موفق شدند بر شاهکارهای خود بیفزایند.
ارتباط قوه عقلانی واوقات شبانه روز
اگر درجه نیروی عقلانی را در اوقات مختلف شبانه روز در نظر بگیریم خواهیم دید که حد اعلای آن در صبحگاه است و به تدریج کم می شود تا هنگام ظهر به حداقل می رسد و پس از آن مجددا رشد کرده تا دو ساعت از ظهر گذشته به حد اعلای روزانه می رسد ولی هرگز از اندازه ی صبحانه یعنی حالت بعد از خواب و استراحت تجاوز نمی کند.
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
5- استمداد از نماز و دعا
قرآن مجید امر می فرماید که در بسیاری از مشکلات می توان از نماز کمک گرفت و عملا ثابت شده است که نماز و دعا یاری دهنده انسان برای رفع و دفع و حل بسیاری از مشکلات و جبران کمبودهاست .
« و استعینوا بالصبر و الصلوة » ؛ از خداوند مهربان بوسیله صبر و نماز کمک بخواهید
خدا خواهان است که بندگان از او مسئلت نمایند آنچه را که مورد نیاز ایشان است .
همچنان که در حدیث قدسی خطاب به حضرت موسی ع چنین وارد شده است ، ای موسی هر چه را نیازمندی حتی علف گوسفند و نمک طعام خود را از من بخواه .
گذشته از این که در اثر دعا ابواب رحمت الهی به روی بندگان باز می شود ، دعا به طور مستقیم در انسان ایجاد امید و تسلی خاطر و صفای دل و قوت روح و نیروی مقاومت در برابر حوادث و مشکلات خواهد نمود .
خدای تبارک و تعالی با لحن پر مهر و عطوفت نسبت به بندگان خود پیامبر را مورد خطاب قرار داده می فرماید :« هر گاه بندگان من ، درباره ی من از تو سوال کردند آنان را آگاه ساز که من به آنان نزدیکم و دعای آن کس که مرا بخواند اجابت می کنم به شرطی که آنها دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند ، باشد که راه یابند و به مراحل عالی رشد برسند .»
حضرت علی ع میفرماید : « دعا کلیدهای نجات و گنجینه های رستگاری است »
ابوعلی سینا دانشمند بزرگ و مشهور جهان می گوید: هر گاه برایم مشکل علمی پیش می آمد و از حل آن عاجز می ماندم به مسجد شهر رفته و دو رکعت نماز به جا آورده و به دعا می پرداختم سپس از پیشگاه خداوند بزرگ در خواست می کردم تا گره از مشکلم باز کند . پس از ادای دو رکعت ، راه حل مشکل برایم آسان میشد و به آنچه می خواستم می رسیدم .
دکتر الکسیس کارل ، این دانشمند نامی طی مقاله ای که در پیرامون دعا و اهمیت آن نگاشته است چنین اظهار نظر کرده است : دعاو نماز قوی ترین نیروئی است که چون قوه جاذبه زمین وجود حقیقی و خارجی دارد . وی می گوید : من در حرفه پزشکی خود ، مردانی دیده ام که پس از آنکه تمام معالجات دیگر درحال آنان موثر واقع نشده بود به نیروی دعا و عبادت از بیماری و مالیخولیا، رهایی یافتند .
دعا و نیاز چون رادیوم ، یک منبع نیروی مشعشعی است که خود را با متوسل شدن به منبع نامحدود تمام نیروها ، افزایش می دهد . وقتی که ما دعا می خوانیم ، خود را به قوه محرکه پایان ناپذیری که تمام کائنات را به هم پیوسته است متصل و مربوط می کنیم .
ما دعا میکنیم که قسمتی از آن نیرو به حوائج ما اختصاص داده شود . به صرف همین استدعا ، نواقص ما مرتفع می شود و با قدرتی بیشتر و حالی بهتر از جا بر می خیزیم . هر وقت ما با شور و حرارت خداوند را در دعا و نماز مخاطب می سازیم ، هم روح و هم جسم خود را به وجهی احسن تغییر می دهیم . غیر ممکن است مرد یا زنی تنها برای یک لحظه به دعا بپردازد و نتیجه مثبت و مفیدی از آن نگیرد »
گاندی می گوید :« به همان اندازه که غذا برای بدن لازم است دعاو نماز نیز برای روح ضرورت دارد . در واقع آنقدر که نماز و دعا برای روح لازم است غذا برای بدن ضرورت ندارد . زیرا اغلب ما مردم لازم است به خاطر سلامتی بیشتر به خودمان گرسنگی بدهیم و از غذا خوردن خودداری کنیم ، اما در مورد دعا و نماز چنین خودداری نمی تواند وجود داشته باشد .
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
2- بحث و مناظره
برای ماندن هر موضوع و مطلب در ذهن باید با خود و یا دیگران به سوال و جواب پرداخت تا بدین وسیله مطلب به خوبی آموخته شود و همچنان در حافظه محفوظ بماند.
پیامبر اکرم ص می فرمایند :« گفتگو کنید و ملاقات کنید و مباحثه نمائید که مباحثه سبب صیقل دلهاست ، زیرا دلها مثل شمشیر زنگ می گیرد و صیقل آن حدیث است .»
امام باقر ع می فرمایند:« خدا بیامرزد کسی را که علم و دانش را حیات بخشید . سوال شد که کیفیت احیاء علم چیست ؟ حضرت فرمود : به این صورت است که دینداران و افراد متقی از طریق مذاکره و گفتگوهای علمی ، به علم و دانش روح تازه ای ببخشند .»
ویلیام جیمز دانشمند مشهور روانشناس گوید : چیزی که فقط خوانده یا شنیده می شود و در معرض مباحثه و مذاکره ی همیشگی قرار نگیرد ، اتصالش به عقل بسیار کم و ناچیز است و اما مباحثه و مذاکره آن را در حافظه و ذهن ما مسجل و موکد خواهد نمود .
3- پیوند و ارتباط پی گیر با مطالب و سخنان علمی و عمل به آن
حضرت علی ع می فرماید : « جان خود را با مطالب حکیمانه نو و دلنشین ، خرم و شاداب کنید زیرا روح مانند بدن خسته می شود و سخنان دلنشین و جالب ، نیرو و نشاطش می بخشد »
و نیز فرمود:« علم واقعی زنده کننده نفس و روح آدمی است .»
و نیز فرمودند:« علم انسان را به عمل فرا می خواند پس اگر به آن پاسخ دهد ، باقی می ماند و گر نه از وجود او رخت بر می بندد »
امام صادق ع می فرمایند:« مطالعه بسیار و پی گیر در مسائل علمی ، باعث شکفتگی عقل و تقویت نیروی فکر و فهم است »
4- تکرار مطالب تا سه مرتبه
روش پیامبر ص در بیان احادیث و پاسخ سوالات مردم چنین بود که آنرا تا سه بار برای مردم تکرار می فرمود ( تا
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای تربیتی و اخلاقی از دیدگاه معصومین ع
1- نوشتن مطالب و تفکر در آن
از پیامبر اکرم ص روایت شده که فرمود:« علم و دانش را به قید و بند در آورید » اصحاب سوال کردند: راه و رسم به بند کشیدن علم چیست ؟ فرمودند: کتابت و نگارش آن. ( زیرا این روش راه فرار و گریز آن را مسدود می سازد و ناگزیر پایدار و پای بر جا می ماند )
و نیز روایت شده که یکی از انصار با پیامبر اکرم ص مجالست می کردو سخنانی از آن جناب می شنید که برای او خوشایند و شگفت انگیز بود . وی احساس می کرد که علاقه شدیدی به این سخنان دارد ولی بیانات آن حضرت درخاطرش نمی ماند به همین جهت از فراموشی خویش به پیامبر شکایت کرد . حضرت به او فرمود: « از دست خود مدد گیرو به دست او اشاره فرمود که سخنان ایشان را بنویسد »
امام صادق ع می فرماید: « دل به نوشته تکیه دارد »
و نیز می فرماید:« بنویسید زیرا هر چیزی تا نوشته نشود درخاطر نمی ماند »
یکی از دانشمندان می گوید: برای آنکه به حافظه تان کمک کرده باشید موضوعات مهم را یادداشت کنید . کتابهایی را که میخواهید خلاصه کنید همیشه کاغذ وقلم با خود داشته باشید . یادداشت برداشتن وسیله است نه هدف ، زیرا بسیاری ازدانشجویان یادداشتهای خود را هدف تلقی می کنند و فکر می کنند که با یادداشت برداشتن کار یادگیری را به پایان رسانده اند ، غافل از این که درست است که مطلبی را یادداشت کرده اند و لیکن هیچ معلوم نیست آن را به خاطر سپرده باشند و به موقع یاد آورند . یادداشت کمک حافظه است نه خود حافظه . به عبارت دیگر وسیله ای است که کار یاد آوری را آسان می کند .یعنی به محض آن که به آن نظر انداختید همه داستان یا ماجرا و مطالب به یادتان می آید .
دانشمند دیگری می گوید : اگر بخواهی بهترین مطالب را از کتاب بدست آوری ، لازم است یک ربع ساعت را در خواندن وسه ربع ساعت دیگر را به فکر کردن در اطراف آنچه خوانده ای صرف نمائی و فقط به فکر کردن در آنچه مطالعه کرده ای قناعت مکن بلکه ملاحظات و نظریاتی که داری در حاشیه کتاب و یا در جاهای دیگر بنویس و در زیر عبارت و جمله هائیکه مخصوصا مایل هستی آنها را در نظر داشته باشی خط بکش ، زیرا با این عمل همیشه آن مطالب دردسترس تو خواهند بود و در واقع خط کشیدن زیر کلمات و جمله ها آنها را با طرز بهتری در ذهن وعقل تو رسوخ خواهد داد .
پس یگانه راه استفاده از کتاب این است که نباید به یک بار یا دوبار خواندن آن قانع شد و باید نظریات و ملاحظاتی را که از مطالعه بدست آمده است یادداشت کرد و این عمل نه تنها قوه ناطقه را تقویت می کند بلکه برای تعبیر مطالب نیز کمک بزرگی است و گنج مهمی از مفردات را دراختیار شخص می گذارد وخیلی از مردم نویسندگی را از این راه آموخته اند .زیرا در بین مطالعه به یادداشت کردن ملاحظاتی شروع کرده و چون به حد کافی دارای قوه تعبیر شده اند شروع به نوشتن کتاب برای استفاده عموم نموده اند .
اهمیت یادداشت کردن درهنگام مطالعه مطلقا مبالغه آمیز نیست زیرا بهترین راه و روش عملی همین است و به این واسطه می توانیم غذای عقلی را هضم کنیم ، این روش عینا مانند ورزشهای بدنی است که درهضم غذاهایی که خورده ایم کمک می نماید . مطالعه ومرور کردن به کتابی که خوانده شده و یا خلاصه ای از آن گرفته شده ، در قوه هاضمه عقلی و تقویت ناطقه فائده بزرگی دارد.
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها(9)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
81- کشمشک (قسمی انگور )
82- برنجاسف (بومادران)
83- آب نسیان
برای اغلب ناراحتی ها ، صبح ناشتا ، آب باران مخصوصا آب نسیان ( بارانی که از 23 فروردین تا 23 اردیبهشت می بارد ) که نافع ترین آبهاست ، میل کنند
84- بادرنجبویه ( ریحان کوهی ، گیاه زنبور )
85- انجیر
در قران مجید از انجیر تعریف شده و خداوند به آن قسم یاد کرده است . این کلام آسمانی ارزش انجیر را نشان می دهد . دانش پزشکی نیز با دلائل متقن علمی تا حدی به ارزشهای انجیر پی برده است . انجیر دارای مقادیر زیادی کلسیم بوده و به آرام کردن اعصاب و تقویت حافظه کمک می کند و در مبارزه با کرم خوردگی دندانها نقش مؤثری دارد.
86- هر روز با غذا خردل میل کنید
خردل گیاهی است بری و بستانی ، برگهایش شبیه به برگ ترب ، اما کوچکتر ، گلهایش زردرنگ دانه های آن ریزو قهوه ای رنگ و دارای طعم تند . دانه های آن را پس از کوبیدن در آب یا سرکه خمیر می کنند و با غذا برای تحریک اشتها می خورند ، در طب نیز برای پاشویه و ضماد به کار می رود .. و در فارسی « اسپندان » ، « فانوسین » ، « سپندین » ، « فاترسین » ، « فاترشین » و « آهوری » هم گفته می شود
87- دستوری از کتاب منهاج العارفین برای تقویت حافظه
سُعد هندی ( نوعی جگن ، آذری : تپلاق یا توبولاق ،مشک زمین ، علف چتری ) ، فلفل سفید ، سنای مکی ( سنا ) ، کندر سفید ( کندر خوراکی ) و زعفران را به مقدار مساوی بکوبند وبا عسل مخلوط کرده تا هفت روز روزانه یک مثقال بخورند در تقویت حافظه بسیار موثر است . هر کس این عمل را چهارده روز انجام دهد ، بیم آن می رود از شدت حافظه ساحر شود
88- از زعفران خالص جزئی و از سعد کوفی
تهیه کنید و آن دو را با عسل صاف مخلوط کنید و درهر روز ناشتا دو مثقال از آن میل نمائید
امام ع می فرمایند: « هر کس به این دستور عمل نماید از شدت حافظه بر او ترسیده می شود که ساحر است »
89- مرحوم کفعمی در مورد تقویت حافظه می نویسد :
از چیزهایی که به تجربه ثابت شده است به جهت زیاد شدن « قوه حافظه » دستور زیر است :
« بیست درهم مویز سرخ که دانه آن را گرفته باشند، یک مثقال سعد کوفی ، دو درهم لبان الذکر(کندر) و نیم درهم زعفران خالص را با هم بکوبند ، تمام را با آب رازیانج (رازیانه) معجون نمایند و در هر صبح ناشتا یک درهم میل نمایند ، قوه حافظه را زیاد خواهد کرد »
90- ابو بصیر گوید :
به حضرت امام صادق ع عرض کردم قادر نیستیم تمام آنچه را که شما به ما می آموزید فرا گرفته و به ذهن بسپاریم . خوب است دستور فرمائید که حافظه ما زیاد شود . حضرت امام صادق ع دستوری می دهند که قوه حافظه وی زیاد گردد و آن دستور از این قرار است . « ده درهم قزنفل ، ده درهم کندر ، آن را خوب بکوبند تاخوب نرم شود ، هر روز صبح ناشتا کمی از آن میل نمایند
91- ابوعلی سینا معجونی برای حافظه ذکر کرده که عبارت است از :
کندررومی سفید ، سعد هندی ، زعفران خالص ، از هر یک ده درم ، مغز پسته ، مویز سیاه ، از هر یک پنج درم ، آنها را بکوبند و الک نمایند و با عسل صاف وبدون موم مخلوط کنند، هر روز دو درم میل نمایند .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۲/۰۲/۳۱ ] [ 6:45 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها (8)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
61- مارچوبه
مار چوبه سرشار از ویتامین های آ و ب وفسفر ومنگنز است مصرف آن به اشخاص عصبانی ، ضعیف و کسانی که دوران نقاهت « اگزما » می گذرانند و همچنین کسانی که کارهای فکری می کنند توصیه می شود .
62- مرزنگوش
پیامبر ص فرمود :« بر شما باد به مرزنجوش پس آنرا ببوئید که برای قوه ی دِماغ خوب است .»
مصرف روزی 2 فنجان ظهر و شب تا چند روز از جوشانده گیاه به نسبت 20 گرم دریک لیتر آب جوش پس از صاف نمودن ، شیرین کرده میل کنند . علاوه بر این ، مسکن دردهای عصبی و رماتیسم و تقویت کننده اعصاب نیز می باشد.مصرف مدتی طولانی کاهش دهنده میل جنسی است
63- الگ های دریائی ( جلبک دریایی)
الگ های دریائی نوعی از گیاهان دریائی است که به زبان فرانسوی به آن « وارش » می گویند . و در دریا می روید . دارای املاح معدنی مختلفی است که در آب دریا وجود دارد و چون دستگاه بدن انسانی احتیاج شدیدی به املاح معدنی آلی دارد توصیه شده است الگ های دریائی را که به صورت قرص ساخته شده است در موقع صرف شود .
الگ های دریایی در یک کلمه دارای شصت املاح معدنی گوناگون ، بیست ویتامین طبیعی و بیست و یک اسید آمینه هستند . الگ های دریایی در موارد مختلفی قابل مصرف هستند که یکی از آنها ضعف اعصاب و ناراحتی عصبی و ضعف فکری است
64- پولن ( گرده گل یا شاه انگبین )
پولن ماده ای است که درگیاهان وجود دارد و عنصر نرینه گلهاست. پولن یا گرد گلهای نر از پروتئینها، اسیدهای امینه ، گلوسیدها ، ویتامینها، املاح معدنی به وجود آمده وعامل رشد وتکامل است . در ضعف اعصاب ، افسردگی عصبی ، خستگی مفرط فکری ، نقصان حافظه ،اختلالات مغزی و پیریهای زودرس ، مصرف پولن توصیه می شود
65- ریحان
66- سوسن زرد
67- گل میخک
68- کاکوتی
69- بلاغ اوتی ( علف چشمه )
70- حلوا ارده
71- گل تاج خروس
چینی ها معتقدند گل تاج خروس افزاینده هوش است و لذا برای افرادی که کارهای فکری میکنند تجویز می نمایند
72- شبت (شوید)
73- سندیان ( از درختان بلوط)
74- جوزماثل ( تاتوره)
75- طرخون
76- تاک
77- افسنطین
78- سرخدار
79- پاپیتال (پیچک )
80- تره کوهی
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
51- مربای گل درخت
مربای گل درخت برای ضعف نیروی دِماغی ( مغز ) مفید است . دستور ساختن آن بدین طریق است که « اول از گل سرخ گل قند بسازند ، بعد شیره گل قند را بگیرند و با نصف وزن شیره گل قند ، گل درخت سیب را مخلوط کنند »
52- نوشیدن اکلیل الجبل (رزماری)
شراب اکلیل الجبل (با ریختن غنچه های اکلیل الجبل در شراب سفید بدست می آید و آن حاوی یک نوع روغن کافوری است) که برای درمان دست و پای فلج شده و رشد مو به کار میرود « این نوع مایع قوّه باصره و حافظه را تقویت کرده و نه تنها برای اعصاب بلکه برای دِماغ نیز مفید است ».
53- عرق بهار نارنج
عرق بهار نارنج در طبیعت گرم و خشک و فرح آور و مقوی روح انسانی است برای رفع ضعف دِماغ ( مغز ) و طپش قلب مفید است
عرق بهار نارنج سرشار از ویتامین آ و د و اِف و بهترین مقوی معده و نیروی تفکر و تعقل می باشد
54- سداب
سداب به یونانی « فیجن » و به زبان اهل دیلم و تنکابن « پم » می گویند .از درخت انار کوچکتر است دارای برگ و شاخ های بسیار سبز تند و تیره است روی برگ آن غبار آلود و گل آن زرد است
از امام رضا ع وارد شده که « سداب عقل را زیاد می کند »
55- اسطوخودوس
اسطو خودوس نوعی گیاه است بابرگهای باریک ، گلهای معطر ، ساقه بلند و طعم تلخ و تند . مقدار مصرفی آن30 تا 50 گرم در یک لیتر آب و روزی سه فنجان است
خوردن اسطوخودوس با عسل ذهن را تقویت میکند
56- میخک یا قرنفل
میخک یا قرنفل مقوی قوه حافظه و اعضاء رئیسه بدن و مفتح سده دماغی می باشد
57- حسن لبه (حصنی لبان)
حسن لبه نام صمغی است که آشامیدن دم کرده آن جهت تقویت دِماغ و معده و جهاز تناسلی و قلب مفید است و باعث سرور و شادی می شود
58- آویشن شیرازی
آویشن شیرازی یکی از گیاهان شفا بخش است که در درمان و معالجه بیماریهای مختلف اعجاز می کند . از این جهت است که باید آن را از گرانبهاترین گیاهان دارویی زمین بدانیم . « آویشن » دشمن سم است خون را به جریان انداخته ، هوش و قوه ادراک را زیاد میکند . دم کرده رقیق آویشن را جانشین چای صبح و عصر کرده و می توان آن را با عسل شیرین نمود وآشامید . مصرف آویشن از 15 تا 30 گرم در یک لیتر آب جوش دم کرده روزی 5 تا 6 فنجان مصرف نمائید .
59- افرنجمشک
افرنجمشک یا برنجمشک گیاهی است خوشبو شبیه به نعناء . دارای برگهای داندانه دار ، گل هایش سفید مایل به زردی و دارای خالهای سیاه و سفید ، دم کرده و مصرف 5 تا 15 گرم از گلهای خشک فرنجمشک در یک لیتر آب برای ضعف حافظه و فراموشی وقلب مفید است و به هضم غذا هم کمک می کند
60- تخم و دانه انیسون
تخم و دانه انیسون ( بادیان رومی ، رازیانه رومی ) یک قاشق قهوه خوری از تخم و دانه انیسون ( کلمه ایست یونانی و بلندی این گیاه به یک متر می رسد . برگهایش باریک ، خوشبو، گلهایش سفید ، تخم هایش ریز و سبز رنگ و معطر است ) در یک فنجان آب جوش دم کرده بعد از غذا یک فنجان مصرف کنند زیرا در مورد ضعف قوّه دِماغی یعنی مغزی مفید می باشد .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۲/۰۲/۱۰ ] [ 7:23 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها (6)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
41- اترج ( ترنج ، بالنگ )
معصوم ع می فرماید : خوردن اترج دل را نورانی و قوه دِماغ (مغز ) را زیاد میکند.
42- خوردن انگور بخصوص انگور سرخ پوست
43- انار
امام صادق ع میفرماید : انار بخورید و آن را با پیه بخورید که معده را شستشو میدهد و بر نیروی ذهن می افزاید
44- خوردن کرفس
پیامبر ص فرمود : کرفس بخورید که عقل را تقویت می کند
و نیز فرمود : کرفس ، سبزی پیامبران بود و خوردن آن حافظه را زیاد می کند
45- خوردن کدو
پیامبر ص فرمود: هر گاه یکی از شما بخواهد خورشت درست کند پس « دباء» که نوعی از کدوست ( کدو ی خورشتی ) در آن اضافه کند که حافظه و عقل را زیا د می کند
امام صادق ع فرمود : کدو قوه عقل و نیروی دِماغی را تقویت میکند .
بعد از پاک کردن معده و دِماغ ، غذا، آش کدو بخورند قرع ( کدویی است دارای تخم ریزه که بیشتر از تخم آن استفاده می شود - یک نوعی کدوی تنبل - بعضی هم آن را می خشکانند و به عنوان زینت از آن استفاده می نمایند .)و کدوی ریخته بر سر بمالند ، کدوهای شیرین ، گرم است لیکن سایر کدوها که شیرین نباشد خوب است اگر هر رفم کدو باشد خوب است فقط کدوی شیرین نباشد.
46- خرفه ( نوعی از سبزی)
پیامبر ص فرمود: بر شما باد به خرفه که اگر چیزی به عقل بیفزاید همان است
47- کاهو
در کتاب فقهی جامع عباسی آمده است که کاهو عقل را زیاد میکند
« کاهو برای تر و تازه نگهداشتن مغز انسان مفید است »
48- ترتیزک یا شاهی
تر تیزک یا شاهی که از ارزانترین و فراوانترین سبزی خوردن هاست و به آسانی در همه جا می روید در تقویت حافظه اثر خارق العاده ای دارد و شما می توانید به آسانی اثر معجزه آسای این سبزی را روی تقویت نیروی حافظه امتحان کنید .و به کسانی که از ضعف حافظه به عذاب آمده اند و دانش آموزانی که درسهای خود رانخوانده فراموش میکنند ، مدتی شاهی بدهید و ملاحظه کنید چطور حافظه شان نیرومند می شود و اصولا کسانی که زیاد شاهی میخورند کمتر به ضعف قوای حافظه دچار می گردند
49- شنبلیله
دانه های شنبلیله زرد رنگ و دارای مواد ازته ، فسفر ، فی تین ، تانن ، لیستین ، الکالوئید ، تری گونلین می باشد . از جمله اموری که این دانه ها کاربرد دارد در ضعف قوای روحی و بدنی است
50- چغندر
امام رضا ع میفرماید : برتو باد به خوردن چغندر که عقل را محکم میکند و خون را صاف مینماید .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۲/۰۲/۰۱ ] [ 7:31 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها (5)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
31- عدس
عدس از حبوبات و مواد غذایی که از ویتامین مورد نیاز بدن می باشد . وجود فسفر و کلسیم باعث تقویت خون، عضلات و رشد و نمو در اطفال می شود . فعالیت سلولهای مغز و هوش و حافظه را افزون می کند . عدس غذایی است که خیلی خاصیت دارد . سرشار از ویتامین ب ، آهن ، کلسیم ، پتاسیم و منگنز است . کسانی که کارهای سنگین و سخت بدنی می کنند ، همچنین اشخاصی که کارهای فکری و دماغی انجام می دهند مصرف آن توصیه می شود
32- نخود
نخود به علت مقدار زیاد اسید فسفریک اعصاب و مغز را تقویت می کند
33- لوبیا
لوبیا به علت مقدار زیاد فسفر ، اعصاب و مغز را تقویت می کند . روغن مایع سویا یا لوبیا چیتی سرشار از ویتامین های آ و ب و اف و بسیاری از املاح معدنی است . دارای منابع فوسفوره فراوانی است و همچنین حاصل لیستین زیادی است که سلولهای عصبی و اعصاب و مغز را غذا می دهد . مصرف روغن مایع یا سویا را در مورد امراض عصبی ، خستگی مفرط ، افسردگی عصبی و خستگی معمولی توصیه کرده اند .
34- کاورس (نوعی غله )
کاورس نوعی ارزن است که قابض قلب ، معده و دِماغ ( مغز ) است
35- زرد آلو رسیده
میوه زرد آلو رسیده به علت دارا بودن ویتامین های ب برای درمان بیماریهای عصبی و روحی مانند خمودگی روانی ، بیخوابی ، خستگی شدید ، گیجی ، فراموشی و غیره مفید است
36- انواع آلوی تازه
انواع آلوی تازه مقوی ، نرم کننده ، حافظ مغز و راحتی بخش مرکز اعصاب است
37- گلابی
این میوه « خوش طعم » و « خوش عطر » به علت سرشار بودن از مواد معدنی ، کلسیم ، فسفر ، پتاسیم و منیزیوم در نشاط و تقویت قوای فکری مؤثر است .
38- به
امام صادق ع می فرماید : بر شما باد به خوردن به ، که عقل را زیاد می کند .
به مفرح است و قلب و دِماغ را قوت می بخشد . ضرب المثلی معروف هست که :« به بخور تا به شوی »
39- موز
موز به قدری مقوی است که هم برای کسانی که کار جسمانی و هم برای افراد که کار فکری می کنند نافع است . موز در تقویت حافظه مؤثر است .
40- خوردن و بوییدن سیب
اطبّاء گویند : خوردن و بوییدن سیب مفرح و مقوی قلب و دِماغ و کبد است . و در خبری وارد شده که موجب زیادی ذهن است .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۲/۰۱/۲۰ ] [ 10:49 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها (4)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
۲۱- پسته
پسته دماغ و قوه حافظه و قوه باه را تقویت می کند . ولی زیاد خوردن آن یبوست می آورد و تولید نفح می کند . مغز پسته ، مقوی قلب و مقوی هوش و حافظه است و در تقویت معده از مغزهای مشابه خود موثرتر است . بنابراین برای کودکان ومحصلین بسیار مناسب خواهد بود.
۲۲- باقلا
امام رضا ع می فرماید :« خوردن باقلا ، نیروی بدنی را می افزاید و خون رازیاد میکند و قوه دماغی را تقویت می کند .»
۲۳- سیر
برای بیماران مبتلا به ضعف حافظه و سرگیجه و درد سر و زکام مزمن استعمال می شود
۲۴- تخم گشنیز
گشنیز دماغ و قلب را تقویت میکند . تخم گشنیز نشاط آور و مقوی مخ و قلب و رافع طپش قلب و وسواس است .ده گرم تخم گشنیز با ده گرم نبات و یا قند کوبیده ، کاملا نرم شود و با آب سرد هر صبح ناشتا میل شود ، در تقویت دماغ موثر و اگر با عسل شیرین مصرف شود به قلب و حافظه نیرو می بخشد . گشنیز سرور آور است دماغ و قلب را تقویت میکند . برای خفقان و وسواس نافع است
۲۵- سه دانه زنجبیل پرورده با عسل
امام رضا ع می فرماید : «هر که میخواهد فراموشی اش کم شود هر روز سه قطعه زنجبیل پرورده با عسل بخورد ».مصرف روزی سه قطعه زنجبیل مخلوط با عسل یا اندکی خردل ضمن غذای روزانه مقوی حافظه است .
۲۶- خوردن کشمش ناشتا
امام رضا ع می فرماید :« خوردن کشمش صبح ناشتا ، حافظه را تقویت میکند .» در کشمش آهک ، منیزیم ، آهن ، منگنز ، پتاسیم ، کلر ، اسید فسفریک و مقدار زیادی قند وجود دارد که بیشتر آنها خوراک مستقیم مغز و اعصاب محسوب می شود . علاوه بر آن کشمش سبب نرمی مزاج ، صافی خون، نشاط روح ، بیداری اعصاب و آرامش بدن است
۲۷- ملح اندرانی ( دل نمک که بلوری باشد )
۲۸- کنجد
کنجد چون دارای لیستین است چربی فسفر داری است که برای نسوج اعصاب و غدد بدن انسان وقوه حافظه احتیاج زیادی به آن دارد
۲۹- نارگیل
نارگیل مالیخولیا و سستی مغز را درمان میکند
۳۰- فلفل
فلفل مقوی حافظه و اعصاب و برای بیماری های عصب بسیار مفید است. فلفل هاضم ، جاذب ، محلل و قاطع بلغم و رافع سرفه بارده و ضیق النفس و مغذی حافظه و با شیر و شکر محرک قوه باه می باشد . مقوی جگر و معده است .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۲/۰۱/۰۳ ] [ 10:3 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها (3)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
۱۴- سه دانه هلیله با نبات
معصوم می فرماید :« کسی که میخواهد عقلش نیرومند شود ، هر روز سه دانه هلیله را با نبات میل کند »
۱۵- خوردن ماست
ماست از جمله موادی است که به علت داشتن مقادیر زیادی کلسیم و فسفر و املاح دیگر به سرعت باعث افزایش نیروی حافظه می شود .
ماست نوعی شیر بسته است و غذایی است که نشاط می بخشد . ماست ، خوراکی سبک ، مطبوع ، و خوشمزه و سهل الهضم است و چون خواص غذایی ممتازی در رژیم های غذایی است . ماست چون چشمه جوانی است .
ماست دو عمل انجام می دهد : یکی متابولیزه کردن ویتامین ب که برای سیستم عصبی لازم است و دیگری پاک کردن روده های از میکروبها که در نتیجه آن رنگ و روی چهره باز شده و برق سلامتی و نشاط آن افزایش می یابد . ماست نیرو و نشاط ، مقاومت وطول عمر و چابکی می دهد . دستگاه بدن را از سموم پاک می کند و به همین جهت است که در تمام بیماریها مصرف آن را تجویز می کنند
۱۶- خوردن نان خشک و یا بیات شده و پرهیز از خوردن نان گرم
فسفر موجود در نان فعالیت سلولهای مغزی را افزون می نماید
۱۷- آنچه بلغم و رطوبت بدن را کم کند باعث ازدیاد حافظه خواهد شد
۱۸- خوردن بادام
بادام برای تقویت حافظه و قوه باصره نافع است.
و گفته شده برای ضعف قوای دماغی بهترین داروهاست .
بادام دارای مقدار زیادی فسفر ، پتاسیم ، منیزیوم ، آهک ، گوگرد ، کلر ، سدیم و آهن است . مغز بادام شیرین تقریبا یک در صد فسفر طبیعی دارد ، و از این جهت بهترین درمان امراض مغز و عصبی است و همچنین برای ضعف قوای مغزی بهترین داروهاست . فسفر و گوگرد آن جذب آهک را در بدن آسان کرده و بر خاصیت ترکیبی آن می افزاید . بادام مانند سایر میوه های خشک خاصیت غذایی دارد .
۱۹- گردو
گردو مقوی اعضاء رئیسه بدن مخصوصا مغز و حواس باطنی است
۲۰- روغن فندق بوداده
روغن فندق بو داده تقویت کننده دماغ یعنی مغز سر است .
بقراط گوید : زیاد خوردن فندق در جوهر مغز می افزاید و آن را تغذیه می کند . فندق بو داده به علت دارا بودن آهک ، فسفر ، گوگرد ، پتاسیم ، سرشار از ویتامین آ و دی و اف بهترین مقوی معده و نیروی تفکر و تعقل می باشد .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۱۲/۲۲ ] [ 8:24 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها (2)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
8- نوشیدن آب در هنگام ضرورت
طبیبی حضرت امام موسی بن جعفر ع را از آشامیدن آب نهی کرد . آن بزرگوار فرمود :« باکی نیست در آب نوشیدن ، زیرا موجب خواهد شد که طعام زودتر در معده هضم شود و صفرا را می برد و غضب را ساکن و عقل را زیاد و حرارت را خاموش می کند»
اکثر اطبا معتقدند ما برای حفظ سلامتی روزانه 8 لیوان آب بنوشیم در صورتی که به بیماری اسهال ومثل آن مبتلا نباشیم . آب زیاد هم مانند پرخوری ضرر دارد . زیرا آب زیاد خون را رقیق تر می کند و این امر ما را دچار ضعف و بیماری می نماید .
9- خوردن عسل
در قرآن از عسل به عنوان یک داروی شفابخش نام برده شده است . عنوان شفا برای هیچ غذا و آشامیدنی دیگر در قرآن بکار نرفته است . در حدیثی از پیامبر اکرم ص نقل شده که فرمود:« عسل هزار و یک خاصیت داردو هزار و یک درد را شفا می دهد و نیز وارد شده که هر کس بخواهد شفا یابد باید صبح ناشتا ، عسل را با آب باران مخلوط کند و بنوشد .
پیامبر ص فرموده :« هر که حافظه قوی می خواهد پس باید عسل بخورد
حضرت علی ع می فرماید :« در درمان هر نوع بیماری چیزی به مانند نوشیدن عسل موثر نیست
10- خوردن سرکه
امام صادق ع فرمود :« سرکه شراب محکم می کند لثه را و کرمهای معده را می کشد و عقل را محکم می کند.
امام رضا ع فرمود :« بدرستی که سرکه ذهن را قوی و عقل را زیاد می کند .
در کتاب فقهی جامع عباسی آمده است که « سرکه زینت طعام انبیاست و منافع آن بسیار است . چه ذهن را روشن و عقل را زیاد می کند .»
11- مصرف دم کرده چای و آب جوش
مصرف دم کرده 4 تا 8 گرم چای در 100 گرم آب جوش باعث نشاط ، تجدید نیرو و حواس جمعی ،تسهیل کارهای فکری ( تداعی معانی ) ، رفع خستگی ، حرکت تنفسی ، افزایش قدرت عضلانی شده خمودی و خواب آلودگی را برطرف میکند
عامل موثر چای تئین است که از شبیه کافئین موجود در قهوه می باشد . وقتی تئین وارد بدن شده فعالیت سلولهای عصبی را زیاد کرده موجب رفع خستگی می گردد و نیز کارهای فکری را تسهیل نموده و قدرت و فعالیت سلولهای مغزی را زیاد میکند
12- خوردن قهوه
قهوه یا مواد محرک دیگر تاثیر خوبی در حافظه دارند . نیروئی که قهوه در بدن ایجاد میکند معلول سوختن مواد ذخیره بدن است که معمولا سبب تسهیل کارهای فکری می گردد و زیاده روی در مصرف آن موجب خستگی اعصاب می باشد . فراموش نشود که در بیماریهای قلبی و فشار خون ،نوراستنی و بیماریهای عصبی و سوء هضم ، وارترسیم ، مصرف قهوه حتی به مقدار کم هم مضر می باشد
13- جویدن کندر
حضرت علی ع کندر را از جمله اموری میداند که سبب زیادتی حافظه است .
امام رضا ع می فرماید :« جویدن کندر عقل را محکم می کند و طعام را گوارا می نماید
کندر در طبیعت گرم و خشک است محلل گاز معده ، قاطع سیلان خون که از حجب دماغی باشد مقوی قوه حافظه و برای نسیان و فراموشی و کم ذهنی مفید است . نرم سائیده با قدری عسل شربت نموده یا در آب عسل حل نمائید . مقدار مصرف کندر ده گرم و صبح ناشتا از آن آب میل کنند بلغم را هم دفع میکند
حضرت علی ع می فرماید :« بر شما لازم است کندر . زیرا حرارت را از قلب دور میکند. مانند انگشتی که عرق را از پیشانی دور میکند . پشت را محکم می گرداند . عقل را زیاد میکند . ذهن را جلا می دهد . چشم را روشن می کند و فراموشی را برطرف می سازد.
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۱۲/۰۸ ] [ 6:43 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها (1)
عوامل تقویت حافظه از راه خوراکیها ( داروها و غذاها ) از دیدگاه معصومین و متخصصین علم تغذیه
۱- خوردن گوشت و اعتدال در مصرف آن
امام صادق ع می فرماید :« خوردن گوشت سبب روئیدن گوشت در بدن می شود و نیز عقل را زیاد می کند و کسی که مدتی خوردن گوشت را ترک کند عقل او فاسد خواهد شد . »
در روایت دیگری فرمود:« کسی که چهل روز خوردن گوشت را ترک کند بد خلق خواهد شد و عقل او خراب و فاسد می شود . و کسی که خلق او بد شد پس اذان گویید در گوش او به تکرار کردن ( مکرر در گوش وی اذان گویید ) »
ملاحظه می شود که موضوع گوشتخواری آنقدر اهمیت دارد که امام صادق ع فرموده به گوش کسی که چهل روز گوشت نخورده اذان بگویید چون اذان گفتن به معنای اعلام کردن آهنگ عبادت و نیز توجه دادن مسلمین به جهت آماده بودن برای انجام آن است اذان گفتن در گوش شخصی که چهل روز گوشت نخورده گویای این حقیقت است که همان گونه که اذان گفتن برای نوزاد بوسیله اعصاب و مغز تکامل نیافته اش ارزش دارد و کوچکترین اثرش تلقین در روح اوست . شخصی نیز که چهل روز گوشت نخورد چون از مواد لازم بدن ( عناصر لازم و اسیدهای امینه ضروری مخصوصا محرومیت از فسفر و پروتئین های عصب ساز گوشت ) دور مانده است لذا در لختی و واماندگی مانند کودکی است که باید به رشد و قوت برسد .
۲- گوشت بوقلمون
گوشت بوقلمون در تقویت اعصاب و تنظیم فشار خون موثر بوده و می تواند گذشته از اثر حیاتی و غذایی که دارد اثر منظم کننده اعصاب و نیروی فکری داشته باشد و نیز در دوران نقاهت و کمک به چاق شدن اشخاص مسلول بسیار موثر است
۳- خاویار تازه
۴- زرده تخم مرغ
۵- مخمر آبجو
۶- خوراک مغز
یکی از غذاهایی که به تقویت حافظه کمک فراوان می کند مغز است .که میتوان آن را به صورت کتلت یا پیش غذا یا با سائر غذاها مصرف کرد . خوراک مغز به علت داشتن مقادیر زیاد « اسفنگوزین » و « سر بروزین » و « لیستن » و « مواد مشابه دیگر » که از کمترین مواد تقویت کننده حافظه به شمار می رود ، ضعف حافظه را به سرعت از بین می برند . در میان مغزهای مختلف مغز گوسفند بیشتر از مغز گاو دارای مواد موثر است
۷- نوشیدن شیر
حضرت علی ع فرمود:« بر شما باد به آشامیدن شیر که عقل را زیاد می کند و ذهن را پاکیزه می نماید . و چشم را جلا می دهد و فراموشی را بر طرف میکند . »
شیر گاو ، قلب و دماغ را تقویت می کند و به علاوه شیر گوسفند دماغ و نخاع و قوه حافظه را تقویت می نماید .
آشامیدن شیری که تازه دوشیده باشد و هنوز سرد نشده باشد مقوی جوهر مغز سر انسان و حافظ تر و تازگی و رطوبت اصلی آن می باشد . فراموشی را هم برطرف می سازد . مالیخولیا و وسواس را نیز از بین می برد . برای زیبایی رنگ صورت و امراض بینی نیز مفید است .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۱۱/۲۵ ] [ 8:18 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه از طریق گیرندگی مطلب
گیرندگی مطلب
هر آن چه تاثیرش در دل بیشتر است رسوخش در ذهن زیادتر است . خواه آن اثر دلپذیر و مطبوع باشد یاناگوار و مکروه . نیکی یا بدی مهمی که در حق کسی روا دارند در حافظه او اثر جاویدان میگذارد . از این روست که یکی از دانشمندان میگوید : حافظه همیشه به فرمان دل است به همین دلیل است که مطالب و موضوعات اگر دلپذیر باشد و نو آموز را به شگفت آورد و حس کنجکاوی او را تحریک کند بهتر در حافظه نقش می بندد.
استمداد از حافظه اختصاصی
معمولا اشخاص از جهت نگاهداری صور محسوسه ، استعدادشان مختلف است گروهی مبصرات را آسانتر و بهتر حفظ می کنند و جمعی مسموعات را و بعضی حرکات را ( به این اعتبار میتوان گفت که حافظه بر سه گونه است . بصری ، سمعی ، حرکتی ) . بنابراین باید هر فرد بداند کدامیک از اقسام حافظه اش قویتر است و در ضمن تعلیم و تربیت بیشتر از آن حافظه استمداد و استفاده کند .
ارتباط حافظه و احوال عاطفی و سلیقه های افراد
حافظه تابع اوضاع عاطفی و سلیقه ها و اراده ای که به حرکت در آمده و اصولا تابع کلی شخصیت است . هنگام مطالعه کتاب ها ، به نام عده ای از اشخاص برخورده اید که در یادآوری برخی چیزها نبوغ خاصی دارند . عده ای اعداد را ، دسته ای کلمات ، گروهی صورت ها ، جمعی نامها ، عده ای اشعار ، عده ای احادیث و بسیاری اشخاص دیگر تاریخ را به طرز شگفت انگیزی به یاد می آورند و این گویای این حقیقت است که استعداد افراد در زمینه به خاطر سپردن مطالب گوناگون ، مختلف است . لذا به خاطر سپردن ما مسلما به سهولت فهم ما و نیز به قدرت قضاوت و منطق و نظم و نیروی دقت ما که بر حسب اوضاع و احوال مختلف در تغییر است بستگی دارد. حال ما که بر حسب اوضاع و احوال مختلف در تغییر است بستگی دارد.
حال فرض کنیم بخواهند شیئی یا مفهومی را که به خاطر سپرده شده است از محتوی خود تهی و از رنگ عاطفی بری کنند در این صورت عمل حافظه را از صبغه ی انسانی و خاصه مربوط به شخصیت عاری ساخته اند . به علاوه با این کار انسان را از آنچه شاید شناختش مفید تر باشد یعنی از اطلاعاتی در خصوص مسائلی که در آنها قدرت ها و آمادگی های شخص با شدت و قوت تمام به کار می افتد محروم می کنند .
پس باید دانست که ضبط و تحول مشاهدات بسته به نوع حافظه و هم جنسی یاخته های مغز است که آنها را گرفته و تحویل یاخته های مشابه خود می دهند .
اینجا به یک نکته مهمی که بیشتر از آموزگاران شنیده می شود باید توجه نمود . در یک طبقه از دانش آموزان ، دبیر تاریخ میگوید فلان دانشجو قوه و استعداد ندارد ، در صورتی که دبیر ریاضی همیشه از هوش و ذکاوت همان دانشجو تمجید می نماید . شاگردان دیگری در موسیقی و نقاشی یا فن نمایش ، استعداد قوی نشان می دهند و لیکن ممکن است همانها حافظه درسهای صرف و نحو و معانی و بیان را نداشته باشند . بدین لحاظ نباید هیچ قوه فنی و علمی را عاطل و باطل نمود . این است که شناختن نوع حافظه دانشجویان برای دبیران لازم است . زیرا اگر نتوانند این تجزیه روحی را بشناسند به مفهوم شعر حکیم بزرگ سعدی میرسند که میگوید :
فهم سخن چون نکند مستمع قوت طبع ز متکلم مجوی
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۱۱/۱۲ ] [ 7:37 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه از طریق تلقین به نفس
تلقین به نفس
یکی از دانشمندان می گوید : هر چه بار بیشتر بر روی حافظه مان بگذاریم قوی تر شده و میتوانیم مطلب را به خاطر بیاوریم . و هر چه بیشتر به آن اعتماد کنیم قابلیت اعتمادش بیشتر می شود. درنتیجه روحیه امید واری در ما ایجاد میشود هر چه به حافظه خود شک کنیم کمتر به آن اطمینان پیدا میکنیم و هر چه کمتر به آن اطمینان پیدا کنیم کمتر میخواهیم آن را به کار ببریم .
دلسردی پدر اضطراب و دلهره است. هر گاه بر این حس چیره شدیم ، گام بزرگی به طرف شاهد مقصود برداشته ایم . لذا درتربیت حافظه و افزایش قدرت یادگیری باید فراگیرنده معتقد به اصالت و توانایی نیروی حافظه خویش باشد اعتماد به این که « من کند ذهنم » و « دیر یا روز فراموش میکنم » خود موجب کندی ذهن در عمل یادگیری و یاد آوری می شود .
عامل تشویق و تقویت
عامل تشویق و تقویت تا حدی در جریان یادآوری تاثیر دارد. وقتی حفظ و یادگیری امری با رضایت خاطر و پاداش همراه شود مطلب آموختنی بیشتر در ذهن می ماند و بهتر به خاطر می آید .
رقابت و تلقین پذیری و نفوذ سرایت فکری افراد در یکدیگر برای عمل یادگیری بسیار مساعد میباشد. معلمان باید اصل تقویت را همیشه در نظر داشته باشند و مباحث درسی را چنان جلوه دهند که جالب توجه یادگیرنده بشود و البته این کار چندان ساده ای نیست.
توجه مخصوص به حافظه حسی
از آنجایی که نخستین اثرهایی که خاصه باصره و سامعه اوست و حافظه اش حافظه حسی است آموزگار است . که باید از این اصل مسلم استفاده کافی بعمل آورد وتا ممکن است در تعلیم نوآموزان روش مستقیم را به کار بندد یعنی درس خود را از روی « نقوش » و «تابلوهای دیواری » و « گیاهها » و « سنگها » و دیگر چیزها بدهد برای این منظور هر مدرسه باید به مقدار کافی از اشیا مورد تعلیم در موزه یا آموزشگاه مخصوص نگهداری کند . و هنگام احتیاج اطفال را با آنها رو برو سازد .
شکی نیست که در ضمن تعلیم مستقیم باید اطفال را عادت داد به این که کم کم از مشهودات حسی و معانی جزئی به معانی کلی پی ببرند و آنها را به ذهن بسپارند یعنی باید حافظه ادراکی آنها نیز به تدریج به کار بیفتد.
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۱۰/۲۶ ] [ 9:58 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه از طریق ارتباط و انسجام مطالب و موضوعات با یکدیگر
هر چه اطلاعات جدید به طور موثرتری با اطلاعات گذشته همبستگی داشته باشد آسانتر به خاطر آورده میشود .
ویلیام جیمز در این خصوص مینویسد :« هر چند مطلبی با مطالب دیگر بیشتر در ذهن ما ارتباط یابد ، بهتر در حافظه به جا میماند . هر یک از چیزهای مرتبط بدان مفهوم مانند میخی میشود که آن مفهوم بدان آویزان میگردد. و مانند قلابی میشود که وقتی زیر آب فرو رفت آن را بیرون میکشد این مفاهیم وقتی به هم بافته شوند ، تار و پود فکری ما را تشکیل میدهند . »
راههای ایجاد ارتباط مطالب و موضوعات با یکدیگر
الف ) کاربرد شیوه های به یاد سپاری د رجهت ارتباط مطالب با یکدیگر
منظور از شیوه های به یاد سپاری پیش بینی روشنی برای ربط دادن مطالب بی ارتباط به یکدیگر است و به راههای گوناگونی انجام میشود . یک راه برداشتن حروف اول واژه های حفظ کردنی و ساختن یک واژه جدید یا یک عبارت از آنهاست. شاگردانی که میخواهند نمکها یا سولفاتهای رسوب کننده را که سولفات باریوم ، سولفات کلسیم و سولفات سرب میباشند حفظ کنند و بتوانند زود به خاطر آورند ، واژه بکس ( باریوم ، کلسیم ، سرب ) را که مجموعه ای از حروف اول آنهاست به کار میبرند و همچنین در زبان عربی برای ساختن فعل مضارع پس از تغییر حرکات در فعل ماضی حروف اتین را به اول آن فعل می افزایند . یا لفظ کاسکاز را میتوان برای به یاد آوردن رودخانه های ایران که عبارتند از : کارون ، ارس ، سفید رود ، کرخه ، اترک ، زاینده رود را به خاطر سپرد .
یکی دیگر از شیوه های به یاد سپردن مطالب به کار بردن شعر است که واسطه وزن و آهنگ واژه های عامل برای یادگیری و یاد آوری به شمار می آید .
اما باید توجه داشت که این شیوه های یادآوری دارای محدودیت هایی می باشد.
ب ) طبقه بندی موضوعات و خلاصه کردن آن
مغز انسان دارای محفظه ها و مخازن مختلفی است که مواد مطالب را باید به طور مرتب در آنها جای داد و به وقت نیاز به سراغشان رفت تا به آسانی از آنها استفاده کرد . برای رعایت این امر درباره تحقیق یک موضوع مهم ابتدا بک کادر کلی برای ان ترسیم کرد بعد موضوعات فرعی را به ترتیب در زیر آن مشخص نمود تا به وقت احتیاج به سراغ رشته ای از آن رفته و هر رشته ، رشته ی دیگر را به یاد آورد . « جایی برای هر چیز و هر چیز در جای خود » اصلی است که باید بر حافظه حکومت کند .
استاد شهید مطهری میفرماید :« انسان رشید کتابها و مطالبی را که برای خود لازم میداند جمع آوری میکند آنها را مکرر مطالعه و دسته بندی و سپس خلاصه میکند . خلاصه ها را یادداشت و به حافظه خود میسپارد و بعد به موضوع دیگر میپردازد . چنین فردی اگر حافظه اش ضعیف هم باشد حداکثر استفاده را میکند . و مثل کسی میشود که کتابخانه ای منظم با قفسه های مرتب دارد . کتابخانه ای که هر قفسه اش به کتابهای معینی در رشته خاص مربوط میشود . به طوری که هر کتابی را که بخواهد فورا دست میگذارد روی آن و آن را می یابد . اما اگر غیر از این باشد همانند آدمی است که کتابخانه ای با هزارها کتاب داشته باشد اما کابها را روی یکدیگر ریخته است . و هر وقتی کتابی را بخواهد باید دو ساعت دنبالش بگردد تا پیدا کند »
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۱۰/۱۵ ] [ 9:56 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه ( تکرار از روی تعقل)
انواع تکرار
تکرار طوطی وار « تکرار کورکورانه و مکانیکی »
تکرار از روی تعقل
تکرار طوطی وار ( حفظ کردن موضوعات و مطالب بدون ادراک آنها و تلنباری کردن حافظه )
باید دانست که این نوع تکرار گر چه مطالب را وارد ذهن میکند ، لیکن هیچ کاری به هوش و دقت ندارد . این نوع تکرار از عوامل اصلی تبلیغات است . و آن صرفا برای پر کردن ذهن است . در چنین حالتی شخص میکوشد که مفاهیم نامفهوم را تا سر حد تهوع در ذهن خود جای دهد . تکرار در حافظه مکانیکی نقش مهمی بعهده دارد . این تکرار برای توفیق در امتحان فرد را یاری میکند اما وقتی که شخص بخواهد از هوش و اندیشه اش استفاده کند هیچ او را یاری نمی نماید.
تکرار از روی تعقل ( طرح ریزی مطالب و فهم آنها و دقت در حفظ آنها )
پرورش حافظه چیزی جز یاد گیری بهتر نیست . حفظ کردن چیزهایی به امید این که حافه را تقویت کنند همانطور که ورزش عضله را تقویت میکند صرفا اتلاف وقت است .
آزمایشی که با دانشجویان بعمل آمد این نکته را تائید کرد در این آزمایش به عده ای از دانشجویان موادی دادند تا طوطی وار حفظ کنند به منظور آن که ببینند این عمل به حفظ کردن مواد مشابه کمک خواهد کرد یا نه . از گروه دیگر خواستند که همان مواد را با در نظر گرفتن قواعد یادگیری حفظ کنند پس از آن دیده شد گروه گواه ( گروه دوم ) در حفظ مطالب بعدی بهتر موفق شدند . زیرا قواعدی را که دفعه اول آموخته بودند در بار دوم به کار بردند در صورتی که گروه اول صرفا موادی را حفظ کرده و سودی از این راه نبرده بودند .
این آزمایش در حقیقت آزمایشی درباره انتقال یادگیری بخصوص انتقال قواعد و اصول است .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۱۰/۰۳ ] [ 15:25 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه از طریق مرور کلی و تمرین عملی
مرور کلی بر مطالب و آنها را به عنوان اصولی درک کردن
وقتی میخواهیم مطلب مشکلی را از کتاب یاد بگیریم اول برای زمینه یابی و اطلاع از موضوع به طور اجمال کل مطالب را به طور سرسری بخوانیم تا تصور کلی از آن مطلب در ذهنمان بوجود آید سپس قسمت های مختلف را به دقت بخوانیم . این روش سبب میشود که مطالب تازه راحت تر و زودتر در حافظه بماند و به طور کلی دراز مدت در آن ضبط و بایگانی شود. زیرا ابتدا به ساکن هر ریزه کاری را در حافظه نگه داشتن بسی مشکل است . لذا هر قدر یادگیری بهتر و اصولی تر انجام بگیرد یادآوری آنها نیز کاملتر و بهتر انجام خواهد گرفت .
یکی از دانشمندان مینویسد :« در فراگرفتن مطالب به کلمات یا جملات خیره نشوید . و در آنها زیاده از حد غور و تامل نکنید . بلکه مطالب یک فصل را کلا در نظر آورید و پیوسته رشته سخن و مطالب را به ذهن سپرده ، دنباله آن را تعقیب کنید تا علم کلی و عمومی نسبت به مسئله مطروحه حاصل کنید »
تمرین عملی برای به خاطر سپردن و به خود توضیح دادن ( برای خود نقل کردن)
ثابت شده که تمرین یکی از بهترین راههای تقویت نیروی حافظه به شمار میرود . زیرا با استفاده از این روش تمام قسمت هایی از مغز که عهده دار حفظ و نگهداری مطالب به شمار میروند ، حتی بعضی از مطالب و چیزهایی که قبلا حفظ شده اند لازم است گاهگاهی باز در جلوی ما تظاهر کند .
برای مثال میگوییم : که مثلا عطری را چندی پیش بوئیده باشیم برای آنکه همیشه در مراکز مخصوص حفظ شود لازم است گاهگاهی دو مرتبه بوئیده شود . چنانچه مدتهای مدیدی بوئیده نشود ممکن است از خاطر محو گردد و اگر پس از چند سال دو مرتبه انسان آن عطر را ببوید نتواند درک کند که روزی این عطر را بوئیده بوده است . به هر صورت به کار انداختن هر یک از مراکز حافظه باعث تقویت نیروی حافظه میشود . ( لذا باید خود را مرتب در جریان حفظ کردن مطالب قرار داد )
در توجیه این که چرا بازگو کردن وقتی با خواندن توام شود ، از خواندن تنها سودمند تر است ، میتوان گفت یکی بدان علت است که وقتی بدان منظور میخوانیم که برای خود تکرار کنیم قصد یادگرفتن قوی تر میشود . دیگر بدان علت که با بازگو کردن به خود نتیجه کار را میبینیم و مثل این است که برای آنچه یاد گرفته ایم نوعی پاداش دریافت میکنیم . علت سوم آن است که بالاخره آنچه یاد گرفته ایم میخواهیم تکرار کنیم و بازگویی برای خود نوعی تمرین برای این منظور است .
معذلک یکی از عوامل در آموختن و به خاطر سپردن کارهای دشوار آن است که آنچه میبینیم بر خود توضیح دهیم یا با خود تکلم کنیم .
روانشناسان درباره این موضوع مطالعه کرده اند که آیا بهتر است قطعه ای را چند مرتبه بخوانیم یا اینکه تا حد امکان آنرا از حفظ برای خودمان تکرار کنیم ظاهرا از حفظ خواندن اثر مخصوصی در فراگیری دارد .
اولا از برخواندان وسیله تحقیق درباره فراگیری میباشد انسان با این آزمایش ذهنی احساس میکند که عمل فراگیری انجام یافته است یا نه . از طرفی برای فراگیری مطلبی بهتر است که حافظه سمعی بصری را متفقا به کار اندازیم همچنین بهتر است آن قطعه را با وضع فکری لحظه ای که آن را از بر خواهیم خواند مرتبط سازیم.
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۰۹/۲۲ ] [ 10:6 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
ایجاد تمرکز دقت
تجمع حواس
نکته مهم در حافظه « ایجاد تمرکز دقت » است . تمرکز روح بر یک عنصر مشخص را دقت نامند . گفته شده حافظه دختر دقت و مادر دانش است ( مارتین لوپر)
برخی از راههای تمرکز دقت عبارتند از :
- طرح سوالات اساسی برای موضوع در ذهن
راز توفیق در تقویت حافظه آن است که خودتان را وادار کنید که کار را آغاز کنید و درباره موضوعاتی که در مراحل اول یاد میگیرید ، پرسش هایی برای خودتان مطرح سازید . مثلا از خود بپرسید اهمیت موضوعی که دارم یاد میگیرم در چیست ؟ اگر آن را یاد نگیرم چه خواهد شد ؟ تاثیر این مطالب در کار دنیا کدام است ؟ آینده ی این چیزها که دارم یاد میگیرم چگونه خواهد بود ؟ آیا اینها همان چیزهایی است که به دنبالش میگشتم یا نه ؟
وقتی که چنین سوالاتی به وقت یاد گرفتن موضوع جدیدی از خود کردید بدون آن که متوجه باشید همه حواستان روی این موضوع متمرکز خواهد شد .
- مصونیت از عوارض مخل مزاجی و روحی ( مانند بیماری ، احساس سرما و گرما ، گرسنگی ، تشنگی ، محصور بودن از لحاظ پیشاب و پساب ، خوشحالی مفرط ، اندوه ، خشم و بیحالی )
این عامل در جریان یادگیری و حفظ زمینه عاطفی تاثیر دارد . معمولا آنچه که با ناراحتی توام باشد یا سبب پیدایش اضطراب گردد زودتر فراموش میشود و آنچه با خوشحالی و شادمانی همراه است بهتر در خاطر میماند .
- توجه به نور مناسب و هوای آزاد
کافی بودن نور برای مطالعه و مصون بودن آن از نور کم و یا زیاد و نیز مصون بودن از تابش سوزنده و گرد و غبار و ...
هوای آزاد چیست ؟ هوای آزاد عبارت از آن چیزی است که در روزهای آفتابی و روشن و خوب در بیرون و خارج از اتاق فراوان وجود دارد و در اثر استنشاق و تنفس از آن بر وجد و خوشحالی شخص افزوده میشود . مثل اینکه به کالبد خسته و بیجان و کسل جان تازه ای می بخشد .
نور کافی : در وقت غروب مطالعه و نوشتن و کارهایی که دقت با چشم لازم دارد در شرع اسلام ممنوع گردیده از جمله حدیث مشهور است : « کسی که دو چشم عزیز خود را دوست دارد باید از نوشتن در وقت غروب خودداری نماید »
و پیامبر ص میفرمایند :« در هنگام غروب که نور و تاریکی به هم مشتبه است چیزی نخوانید و ننویسید و ندوزید »
بهترین ساعات تمرین حداقل از دو یا سه ساعت پس از صرف غذاست و نیز رعایت این نکته ضروری است که بین حفظ مطالب باید فرصت استراحت کافی به ذهن داد .
- آسودگی خیال و تشکیل صورتهای ذهنی
در هنگام حفظ مطالب باید خود را از قید و بند هر فکر و خیالی آزاد کرده و به طور جدی وارد عمل شده و در را به روی هر فکر سرزده و هر مهمان ناخوانده ببندید . سعی کنید از مطالب و مباحثی که میخوانید حتی الامکان تصور ذهنی ایجاد کنید . یعنی طوری آنها را در ذهن مجسم کنید مثل اینکه در روی پرده سینما میبینید . مثلا اگر درباره آزمایش پاولف چیزی میخوانید سعی کنید سگ و آزمایشگاه و تراوش بزاق و آزماینده را در ذهن مجسم کنید . به صورتی که مثلا بر روی پرده سینما میبینید .
ایجاد تصورات ذهنی به یادگیری کمک میکند. به این سبب است که در آموختن مطالب مختلف از فیلم و وسایل تجسم دادن مطالب استفاده میکنند .
- ایجاد محیط بی سر و صدا
در طی مدت تمرین هر آنچه میبینید و میشنوید و میخوانید به سهولت در حافظه تان جای میگیرد . هر نوع صدای ناخواسته مثل زنگ ساعت و تق تق کفش را باید از محیط دور کنید . زیرا در آن حالت آمادگی ذهنی ، این اصوات به صورت لایه های اصطکاکی در لابلای محفوظات واقع میشوند و کار یادگیری را مشکل میکنند .
- تحمل و بردباری
هرگز به خود تلقین نکنید که امروز حال و حوصله ندارم و فردا به طور مضاعف و فشرده تمرین خواهم کرد . « کار امروز را به فردا میفکنید »
- انظباط و وقت شناسی
در صورت امکان هر وقتی را که به تمرین اختصاص دادید تمرین را در همان ساعت انجام دهید . و یا اگر در آن لحظه مشغول قرائت یک مطلب مهم و هیجان انگیز هستید آن را رها کرده و به تمرین بپردازید .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۰۹/۱۴ ] [ 8:6 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
قصد و نیت قوی و جدی برای عمل حفظ و یادگیری داشتن
بدیهی است آنچه در ذهن ما اثر کمی کرده باشد خوب حفظ نمی شود آن کس که انگیزه قوی برای یادگرفتن نداشته باشد کم یاد میگیرد و آنچه را که هم یاد میگیرد مدت زیادی در یاد نگه نمی دارد . اما وقتی انگیزه یادگرفتن قوی باشد چیزی بهتر به یاد می ماند .
مثلا اگر در مجلسی به عده ی زیادی معرفی شوید و بدون توجه خاص از آنها بگذرید نباید تعجب کنید اگر بعدا نام آنها را فراموش کنید در این مورد حافظه شما ضعیف نیست بلکه اصلا یادگیری دست واقع نشده است . اگر به هر کسی که معرفی می شوید توجه بیشتری کنید و نام او را پس از شنیدن تکرار کنیدو خصوصیات او را درنظر بگیرید یا چند جمله با او سخن بگویید خواهید دید که نام او را دیرتر فراموش میکنید . زیرا وقتی نیت یادگیری ضعیف باشد یادگیری بهتر صورت نمی گیرد . فراموشی زود بر آن مسلط میشود.
حضرت علی ع فرمودند :« کسی که به طور جدی در راه چیزی قدم بردارد سرانجام به مقصد می رسد و منافع آن عایدش خواهد شد .»
حزم و احتیاط برای حفظ مطالب « کار را از ابتدا درست آغاز کردن »
یکی از مفید ترین وسائل کمکی در تقویت حافظه آن است که در شروع کار به جای سرعت ، روی درستی آن اعمال نظر کنیم ودر صورت لزوم یک مربی انتخاب نماییم . زیرا اگر چیزی به خطا فرا گرفته شد آنقدر تکرار میشود تا قویا در ذهن جایگزین شود و از بین بردن آن دشوار میشود .
چیزی را به غلط آموختن و به فراموشی سپردن و سپس به درستی فرا گرفتن آن سه باره کاریاست .
گزینش و انتخاب « قدرت انتخاب و حسابگری»
نظر به اینکه وسعت علوم و دانش ها فراوان شده و هیچکس نمی تواند در ظرف چند سال اطلاعات جامعی از همه علوم داشته باشد لذا باید خود را به فهم تعداد مناسبی از موضوعات مقید کند .
برای حصول نتیجه قطعی هنگام مطالعه باید ذهن را روی نکات اصلی و برجسته چیزها متمرکز کرد. مثل خط کشیدن زیر کلمات ، حاشیه نویسی ، ستاره گذاری ، فلش کشیدن ، علامت سوال گذاشتن .
« اراسموس » یکی از دانشمندان معروف هلندی میگوید : یک حافظه ی خوب و قوی باید مثل طور ماهیگیری باشد که تمام ماهی های درشت را در خود نگه داشته و ماهی های ریز را رها کند .
افراد از نظر هوش ، فهم ، استعداد و حافظه با یکدیگر اختلاف دارند. انسانهای رشید از حافظه خود بهره برداری صحیح میکنند ولی آدمهای غیر رشید ممکن است حافظه بسیار نیرومندی داشته باشند اما نتوانند از آن استفاده کنند .
آدم غیر رشید تصور میکند حافظه یک انبار است انباری که دائما آن را پر کند و هر چه پیدا کرد آنجا پرت کند عینا مانند انبار خانه که احیانا وارد میشوی و می بینی یک تکه حلبی ، یک قطعه فلز ، یک میز شکسته و یک صندلی شکسته در آنجا افتاده است. اما آدمی که رشید باشد در بهره برداری از حافظه خود دقت میکند اولین کاری که انجام میدهد « عمل انتخاب » است . یعنی حافظه خود را مقدس می شمارد حاضر نیست هر چه شد در آن سرازیر کند . حساب میکند که دانستن چه چیزهایی برای او مفید است و چه چیزهایی بی فائده است . مفیدها را درجه بندی میکند و مفیدتر ها را انتخاب میکند . سپس آنها را به حافظه خویش میسپارد آنچنان که امانتی را به امینی می سپارد ، در خود سپردن دقت میکند سپس واقعا و به طور دقیق و روشن آن را وارد ذهن میکند و سپس تحویل وی می دهد .
مثلا کتابی را مطالعه میکند و یک بار میخواند ، بار اول به قصد لذت میخواند در این صورت نمی تواند در مورد مطالب کتاب حساب و قضاوت کند . دور دوم میخواند ، حتی قوی ترین حافه ها نیازمند است که یک کتاب مفید را لااقل دو بار پشت سر هم بخواند پس از آن مطالب را تجزیه و تحلیل و دسته بندی میکند و هر مطلبی را با توجه به این که از چه دسته مطالب است به حافظه می سپارد بعد کوشش میکند که کتاب دیگری را در دستور مطالعه قرار دهد که در موضوع کتاب پیشین است حتی الامکان تا از موضوعی فارغ نشده است و در حافظه به صورت روشن و منظم نسپرده است وارد موضوع دیگر نشود .
اشتباه است اگر انسان یک کتاب را مانند سرگرمی مطالعه کند و قبل از آن که مطالب کتاب درست جذب ذهن شده باشد و ذهن فرصت تجزیه و تحلیل پیدا کرده باشد به کتاب دیگر و موضوع دیگر بپردازد . اگر امروز کتاب تاریخی ، فردا روانشناسی و پس فردا مثلا کتب مذهبی مطالعه کند همه مخلوط میشود و حکم انبار بی نظم را پیدا میکند .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۰۸/۲۷ ] [ 9:13 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه از طریق رغبت و علاقه عاطفی با موضوعات داشتن
رغبت تعبیری است از شعوری که در نفس انسان در برابر شیی تولید می شود . حس دقت و انتباه او را جلب می کند و با این جاذبه قوای عقلی بدون زحمت و رنج به طرف آن شیی منصرف میشود. اصل مهم در تقویت حافظه هدف و تلاش و علاقه باطنی از کاری است که شخص انجام می دهد . زیرا هر حافظه فوق العاده ناشی از توجه و رغبت آنان در رابطه با موضوعات بوده و فراگیری هر چیزی که به آن علاقمند نباشد ، دشوار است . و دشوار تر از آن نگهداشتن مطالب و موضوعات برای مدتی دراز درحافظه است .
علاقه ( یعنی رابطه تجربه و تمایلات غریزی یا اکتسابی ) و توجه ( یعنی رابطه تجربه با تعیین جهت کنونی یا عمیق وجدان ) با فراگیری مرتبط میگردند . آنچه که مورد علاقه ماست و با اشتغالات کنونی و اشتغالات اساسی تر منش و شغل ما توافق دارد به خاطر ما می ماند .
یک نفر هنرمند تزئین کار اعلانی را که دیگر اشخاص به زحمت متوجه آن خواهند شد ، به خوبی به خاطر می سپارد .
ممکن است بیست مرتبه نام و شماره تلفن یک نفر را بشنویم ولی آنها را با یکدیگر متداعی نسازیم. بیشتر اوقات تمایلات غیر مستشعر با فراگیری ذهنی مساعدت یا مخالفت میکنند پس علم تحلیل روحی « پسیک آنالیز » می تواند شخصیت عمیق افراد را به وسیله تحلیل خاطرات آنها ظاهر سازد . به من بگو خاطرات تو چیست ؟ تا بگویم چگونه آدمی هستی .
روانشناسی تجربی نقش توجه را در فراگیری مطالعه کرده است هر گاه شخص در مدت سه ثانیه بیست و چهار کلمه بخواند اگر آن شخص با توجه باشد پس از اندک مدت معینی خواهد توانست بیست و یک کلمه از آن کلمات را درست تکرار کند . اگر هنگام خواندن کلمات ، حرکات یا صدایی بکند از شماره کلماتی که به خاطرش می ماند کاسته خواهد شد پس علاقه و توجه مستقیما در فراگیری موثرند.
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۰۸/۰۷ ] [ 13:30 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه با خواب راحت
۴- خواب راحت
خواب یکی از ضروریات ششگانه بدن و از لوازم صحت و برای رفع خستگی و استراحت اعصاب و عضلات نافع است . بهترین وسیله برای تقویت اعصاب و تمرکز حافظه « خواب راحت » استباید این نکته را در مد نظر داشت که وجدان ناخودآگاه عاملی برای کمک به تقویت حافظه می باشد و بهترین روش به کارگیری از وجدان ناخودآگاه استفاده از آن به هنگام خواب خواهد بود . زیرا فعالیت این وجدان در خواب از بازده بالایی برخوردار است .
مقدار خواب
تمام اشخاص به یک اندازه خواب احتیاج ندارد. مقدار خواب لازم برای هر کس بستگی به سن ، میزان فعالیت ، سلامتی ، کنترل اعصاب و هیجانات وی دارد . اشخاصی که کار فکری انجام میدهند به طور قابل ملاحظه بیش از آنهایی که فعالیت عضلانی دارند نیازمند خواب هستند . علت این است که برای جبران کردن انرژی تلفاتی در اثر تفکر مدت زیادتری وقت لازم است و حال اینکه انسان خیلی به سهولت میتواند بر خستگی ناشی از فعالیت های بدنی فائق شود.
کیفیت خوابیدن
مرحوم دکتر جزائری در کتاب « اعجاز خوراکیها » می نویسد :اگر می خواهید بدن شما منظم باشد و در نتیجه سالم باشید و به عوارض قلبی دچار نشوید به راه قبله یعنی در جریان مغناطیس زمین بخوابید . چه در غیر این صورت آهن در جدار رگها رسوب کرده و آهن بدن کم شده تصلب شرائین و عوارض قلبی ایجاد می نماید و به کبد که قسمت کننده آهن بدن است لطمه شدید وارد می سازد پس برای سالم بودن باید سعی کنیم همیشه در جریان مغناطیس زمین بخوابیم .
نقش خواب در تقویت نیروی دماغی
چون درست دقت کنیم خواهیم دید که استعداد دماغ برای کار کردن بعد از خواب زیادتر می شود و از این جهت می توان مخ انسان را به ماشین تشبیه کرد . همانطور که ماشین محتاج به سوخت است تا بتواند راه بیفتد و بچرخد و قوه ای را که برای این حرکات لازم دارد از سوخت اخذ میکند ، دماغ نیز غذای خود را از راه گردش خون میگیرد و مقابل ، بقایا و فضولات خود را به خون می سپارد و نیز همانطور که ماشین باید هر چندی یکبار از کار بایستد تا بتوان آن را برای عمل ثانوی آماده و مهیا ساخت همین طور ماشین دماغ نیز بعد از مدتی کار کردن آسایش و راحتی لازم دارد .
مهمترین قسم راحتی دماغ ، خواب است زیرا در ضمن خواب کاری را که سبب از بین رفتن قوای آن می شود انجام نمی دهد و در برابر غذایی که از خون در مدت خواب می گیرد آن را برای کارهای زمان بیداری مستعد می سازد . هر اندازه کار عقلی فراوانتر باشد احتیاج به خواب عمیق و بی سر و صدا هم زیادتر می شود و هر قدر کار فکری کمتر شود احتیاج به راحتی هم کمتر خواهد بود و به همین جهت اشخاصی که مشغول کارهای دماغی و عقلی هستند نیازمندی شدیدی به خواب گوارا و طولانی دارند .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۰۷/۱۳ ] [ 15:48 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
تقویت حافظه با بهداشت ورزش
۳- بهداشت ورزش ( مخصوصا ورزشهای ژیمناستیک و یوگا)
نظر به اینکه تربیت روحی از تربیت بدنی جدا نیست ، ورزش عامل موثری در جهت سلامتی بدن و فعالیتهای ماهیچه های آن به شمار می رود .
ورزش های ژیمناستیک که گاهی به آنها ورزش های سوئدی می گویند از ورزشهای بسیار خوبی هستند . یکی از فوائد این بازیها آن است که مراکز حرکت را در دماغ نمو داده ، عقل را بر بدن تسلط تام می بخشد .
یکی دیگر از ورزشهای بسیار مفید ، ورزشهایی است که به نام یوگا ، که سبب آرامش مغزی و تقویت حافظه است . این بازی از ابتکارات مردی به نام ( پاتان جالی ) بوده است .
نکته ای که در ورزش یوگا مورد توجه است و آن را برای تقویت قوای روحی نیز توصیه میکنند این است که حرکات معین را باید با تمرکز کردن فکر در عملی که انجام میگیرد توام کنند . این عمل انسان را به متمرکز کردن قوای فکری به کاری که انجام میدهد عادت میدهد . این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود .
« یوگا » از جمله ورزشهایی است که موجب تقویت جسم و روان میگردد. یوگا نیازی به فعالیت و حرکت زیاد بدن ندارد . یوگا در واقع نوعی حرکت نرمش است که در حال سکون و آرامش صورت میگیرد و موجب نیرو بخشیدن به ماهیچه ها و مفصلها و مراکز اعصاب و اندامهای داخلی و غدد ترشحی میشود . با این ورزش دستگاه تنفسی فعالتر و عمل تنفس منظم تر میگردد . به کار دستگاه گردش خون کمک میکند و موجب می شود که اکسیژن مورد نیاز یاخته ها به اندازه ی کافی به وسیله ی جریان خون در دسترس انها قرار گیرد تا سوخت و ساز بدن به خوبی انجام پذیرد .
موضوعات مرتبط: حافظه و تقویت آن
[ ۹۱/۰۷/۰۳ ] [ 10:40 ] [ من و همسرم ]
آرشیو نظرات
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای علمی
ب ) امور ارادی ( اختیاری )
تقویت قوه حافظه و غده زائد
این غده که در قسمت جلوی گلو قرار گرفته غده ای است که ذهن شخص را سریع الانتقال میکند و در تغذیه بدن به طور کلی تاثیر مهمی دارد ، وقتی این غده به طور طبیعی کار کند اشخاص سالم و نیرومند و چابک و فعال و منظم و عاقل و خوش اخلاق و به طور خلاصه جسما و روحا متعادل هستند .
عوامل تقویت حافظه از راه روشهای علمی و روانشناسی ۱۸ مورداست :
( یکی یکی به آنها عمل کنیم تا به نتیجه برسیم )
۱- رعایت بهداشت عمومی بدن
به کار بردن مجموعه قوانین ودستوراتی که رعایت آن سبب حفظ تندرستی و شادابی خواهد بود سبب تقویت نیروی حافظه خواهد شد . لذا گفته اند « عقل سالم دربدن سالم است » .
شرط حافظه نیرومند خوبی جریان اعمال بدن و صحت و سلامت مزاج است زیرا مقارن با هر حالت نفسانی در قشر پرچین و شکنج مغز تغییراتی رخ میدهد و در آنجا اثری گذاشته میشود . بنابراین تمام عواملی که عمل طبیعی این عضو را مختل میکنند بر کسب معلومات لطمه وارد می سازند و باعث نسیان غیر منقطع یعنی دشواری تشکیل عادات تازه یا تذکرات جدید می گردند . چنانچه بر عکس هر قدرمغز و سلولهایش جوانتر و سالمتر باشد رسوخ و دوام آثار در آن زیادتر خواهد بود.
۲- تغذیه صحیح و بهداشتی بودن غذا
باید دانست که خوردن غذا صرفا برای سیر شدن و لذت بردن نیست بلکه تغذیه امری است فوق العاده حساس و مهم که در ادامه حیات و نیز تقویت فکری و شادابی عاملی بسیار موثر به شمار می آید و برخورداری از مواهب طبیعی را ممکن می سازد نحوه تغذیه بر حسب شرائط سنی افراد متفاوت است و کمبود هر ماده غذایی لازم برای بدن زمینه ضعف جسمی و روحی را فراهم می سازد . مصلی است که میگویند :« پدر مرض هر چه بخواهد باشد مادرش حتما غذای نامناسب است » فعالیت های مغزی عینا مانند ورزش های ماهیچه ای توام با تبدیل و تغییر شکل های شیمیایی صورت می گیرد موادی که نیاز ماهیچه ها و مغز را تامین میکنند یکسان نیستند . عنصر مهم برای خوب انجام گرفتن عمل حافظه « منیزیوم » است که متاسفانه به مقدار محدود در غذاهای ما وجود دارد ولی این عنصر مهم در نان کامل ، جوانه گندم ، شکلات و سبزی ها و بعضی از آبهای معدنی یافت می شوند .
نکته ای که از نظر نباید دور داشت این است که در دوران فعالیت فکری شدید باید غذاهایی مصرف کرد که از لحاظ ترکیب مناسب باشد و سلولهای مغز را تقویت نماید . ( مانند مواد پروتئینی ، تخم مرغ ، گوشت ، جگر سیاه ، ماهی ) و از مصرف زیاد چربی و نان و قند پرهیز نمود . و نیز از مصرف غذاهایی که با وسائل مصنوعی درست شده و همچنین استعمال داروهای مسکن و استعمال مواد محرک قوای فکری که ایجاد تحریک موقتی میکنند ولی تخدیری در پی دارند خود داری نمود .
معرفی15 مواد غذایی که آنتی اکسیدان پنهانی دارند