روش تهیه سیانور کاملترین اطلاعات درمورد سم سیانور ومشتقات این سم

سیانور یکی از سموم بسیار خطرناک بوده و در عین حال یکی از مواردی است که در صنایع آبکاری فلزات بصورت یکی از نمکهای آن از قبیل سیانور سدیم، سیانور کادمیوم، سیانور روی و ... بسیار پر مصرف می باشد. این ماده در شرایط اسیدی تبدیل به اسید سیانیدریک شده و با متصاعد شدن خطرات زیادی را در محیط بوجود می آورد به همین دلیل پساب هایی که دارای این ماده می باشند عموما باید در شرایط قلیایی نگهداری شنود. سیانور در شرایط قلیایی اکسید شده و تجزیه می گردد. عمل اکسیداسیون به کمک یک اکسید کننده قوی مانند کلر و یا ازن انجام می پزیرد.

اکسیداسیون سیانور بوسیله گاز کلر و یا هیپوکلریت سدیم در pH حدود 10 انجام شده و سیانور به سیانات تبدیل می شود. در طی این واکنش باید پساب حاوی سیانور با مواد اضافه شده به طور دائم مخلوط شود تا واکنش در تمام مخزن صورت پذیرد. به منظور تنظیم درجه اکسیداسیون باید از سنسور ORP استفاده شود. پس از تبدیل سیانور به سیانات pH به حدود 8 رسانیده می شود تا سیانات تبدیل به CO2 و N تجزیه گردد و واکنش کامل گردد.

سیانید سدیم

 و مسمومیتهای  ناشی از مواجهه با آن 

مقدمه

کلیه مواد خام و مصنوعی را چه جامد,مایع یا گاز و بخارات را که در صنعت بکار می روند و یا تولید می کردند.تحت عنوان مواد شیمیایی مورد مطالعه قرار می دهند.این مواد ممکن است مصنوعی یا طبیعی بوده و دارای منشا گیاهی,حیوانی یا شیمیایی باشند.هر یک از این مواد ممکن است دارای خطرات وزیانهایی که مختص بخود آنهاست بوده و زیان حاصله از آنها بستگی به نوع,راه ورود وطول مدت تماس آنها متفاوت می باشد.گازوبخارات به عنوان مواد آلاینده محیط زیست یا محیط کار است.همچنین مایعات فراوانی در صنعت وجود دارند که کارگران با آنها در شرایط خاصی در تماسند.تعدادی از این مایعات خورنده و سوزاننده بوده و شامل بعضی از اسیدهای معدنی و یا آلی برخی از قلیایی ها وعده ای از سایر مواد شیمیایی دیگر از قبیل آب اکسیژنه می باشند.

پس از گازها و بخارات ومایعات,جامدات گوناگونی که به صورتهای گوناگون در صنعت تولید یا مصرف می شوند دارای اهمیت هستند.

بعضی گازها دارای رنگ و بوی خاصی نیستند و به آسانی حس نمی شوند.این گازها در صورتیکه خاصیت سمی داشته باشند بسیار خطرناکند.بعضی گازها نیز علاوه بر خواص سمی,دارای قابلیت اشتعال می باشند.

تعریف موادشیمیایی

ترکیباتی با منشا معدنی یا آلی که حداقل دارای یک عنصر شیمیایی بوده به اشکال مختلف اعم از گاز,بخار,مایع وجامد دیده می شود و با توجه به راه ورود به بدن و طول مدت تماس سلامت شاغلین و محیط زیست را به مخاطره می اندازد.

 تعریف سم

ماده ای که دارای منشا بیولوزیک یا شیمیایی بوده و از راههای مختلف در مقادیر معین و معمولا جزیی باعث اختلال و یا فعل و انفعالات حیاتی به طور موقت یا دایم می گردند.

تعریف مسمومیت

به هم خوردن تعادل فیزیکی،فیزیولوزیکی،روانی موجود زنده که در اثر ورود و تماس با ماده خاص سمی از راههای مختلف اتفاق می افتد.بروز مسمومیت با ظاهر شدن علایم وعوارض خاص همراه است و شدت آن به نوع ماده سمی و طول مدت ورود وتماس با آن بستگی دارد(مسمومیت حادومزمن).

کلیات

معمولا سیانید جز منابع مسمومیتهای نادر بوده که اشکال مختلفی دارد از قبیل:سیانید هیدروزن(اسید هیدروسیانیک یا اسید پرولیک),نمکهای محلول سدیم و پتاسیم(سیانیدسدیم وپتاسیم),نمکهای نامحلول سیانید جیوه,مس,طلا,نقره,علاوه بر این تعدادی از ترکیبات سیانید به سیانوزن معروفند که در متابولیسم داروها سیانید آزاد می شود.همچنین ترکیباتی از سیانید بنامهای سیانوزن کلراید و بروماید,نیتریلهاوسدیم پروساید در تجویز بالای داروها ایجاد می شود.

منابع تولید سیانید در طبیعت

مواد آزادکننده سیانید ذاتا در بسیاری از گیاهان,هسته های زردآلو,هلو,بادام تلخ,کاساوا وتاپیوکا وجود دارد(کاساوا:در نواحی گرمسیر روییده و غذای اصلی نواحی از آفریقا وامریکای جنوبی است)بعضی از مواد طبیعی مثل چوب,ابریشم,موی اسب وبعضی از مواد سنتتیک پلی اکریلو نیتریل,پلی آمیدها,اوره,فرمالدئید وملامین وقتی می سوزند سیانید آزاد می کنند.

موارد مصرف

برای کنترل آفتها در صنعت از سیانید استفاده می شود.سیانید هیدروزن برای دفع جوندگان وحشراتی که در منازل و کشتیها مزاحمت ایجاد می کنند استفاده می شود و سیانید سدیم  و پتاسیم در تمیز کننده های فلزات,استخراج سنگ معدن در معادن,آبکاری فلزات,ساختن فیبرهای مصنوعی,آبکاری الکتریکی,کارخانه طلا,ساخت فیلم اشعه ایکس وعامل خودکشی در میان کارکنان بیمارستان وآزمایشگاه کاربرد دارد.

درصنایع نیتریتها را به عنوان حلال در کارخانه های پلاستیک سازی استفاده می کنند که در دمای بالا و در حین تجزیه HCN  در بدن آزاد می شود.

پاتوفیزیولوژی

سیانید به تمام بافتهای بدن صدمه می زند,به متالو آنزیمهای موجود در بدن حمله و آنها را غیرفعال می کند.سمیت اصلی آن شاید به علت غیرفعال نمودن سیتوکروم اکسیدازهای سلولی باشد,این مواد شیمیایی اکسیزن گیری سلولهای زنده را متوقف می کند.در نتیجه بافتهایی که به اکسیزن رسانی بالا نیاز دارند(مغز,قلب,کبد)در مسمومیتهای حاد بیشتر آسیب می بینند.تماس با سیانور از طریق خوراکی,استنشاق یا ریخته شدن بر روی پوست یا چشمها می تواند مسمومیت ایجاد نماید.مسمومیت مزمن در اثر مصرف زیاد کاساوا بر سیستم عصبی و غده تیروئید آسیب می رساند.همچنین مصرف زیاد غذاهای حاوی سیانید منجر به آتاکسی، نروپاتی،آتروفی عصب اپتیک ویا کوری می شود.سیانور بر روی افراد سیگاری اثرات متفاوتی دارد.

خواص فیزیکی شیمیایی

سیانید سدیم در اثر تماس با اسیدها ونمکهای اسیدی,آب,رطوبت,دی اکسیدکربن تشکیل گاز سیانید هیدروزن داده و قابل اشتعال است.سیانید سدیم حلالیت در آب بالایی داشته و خورنده است با اکسیدانهای قوی مثل نیتریت,کلریت,اسیدنیتریک,پرکسید واکنش داده که قابل انفجار است.سیانید سدیم اگر به صورت اسیدی یا پودر انتشار یابد خطرناک است.سیانیدسدیم در حالت جامد قابل احتراق نبوده اما زمانیکه در معرض اسیدها قرار گیرد سیانید هیدروزن تولیدی شدیدا قابل انفجار است.اشکال  سیانید به صورتهای گاز,نمکهای محلول و نامحلول,سیانوزن است.

مشخصات ظاهری

شکل ظاهری به صورت پودر سفید متبلور به صورت بودار وکم بو است.

نقطه جوش:1496

نقطه ذوب:563

حلالیت در آب:خوب

وزن مولکولی:46

فشار بخار:0

چگالی مخصوص:6/1

نام تجاری:cyanogen cymag                                                                   

مورتالیتی و موربیدیتی(کشندگی)

دو دقیقه بعد از استنشاق یا تزیق وریدی,دقایقی بعد از بلع نمکهای محلول و یا چند ساعت بعد از جذب پوستی مرگ اتفاق می افتد.کسانیکه از مسمومیت با سیانید نجات می یابند در معرض خطر فلج سیستم اعصاب مرکزی خواهند بود.البته درمان سریع و مراقبتهای حمایتی به همراه آنتی دوت تراپی منجر به نجات مسمومین می شود.

میزان شیوع

در امریکا سیانید عامل اصلی مرگ ومیر تقریبا5تا10هزار نفر از افرادی شد که دود اسنتشاق کرده بودند.موارد خودکشی بندرت به مراکز مسمومیت گزارش می شود.تنها 8مورد در سال1998 به مرکز کنترل مسمومیتهای امریکا گزارش شده بود در برخی موارد  مرگ ناگهانی ناشی از نمکهای سیانید در افراد مسن با سکته قلبی,پولمناری ادما,دیس ریتمی بطنی اشتباه می شود.در سطح جهانی مطالعات در فرانسه وسوئد,اسکاتلندو امریکا نشان میدهد که اسنتشاق دود سیانید,علت اصلی مسمومیتهاست.خودکشی با سیانید در میان مردان شایعتر است وهمانند موارد تظاهرات صنعتی,غالبا آتروقی عصب اپتیک مشاهده می شود.تزریق عمدی در افراد مسن و اسنتشاق دود در همه سنین و مسمومیت مزمن با سیانید در کودکان وبزرگسالان دیده می شود.

راههای مواجهه

اسنتشاق دود,خوردن بخاطر خودکشی,تماسهای صنعتی از علل متعدد مسمومیت با سیانید است.خوردن سیانید غیرمعمول ولی یک روش موثر خودکشی است.اغلب نمکهای سیانید دربیمارستانها و آزمایشگاههای تحقیقاتی یافت می شود.ریسک خودکشی در میان کارکنان این مکانها دراثر خوردن سیانوربالاست.

در صنعت منابع متنوعی از سیانور موجود است.در آبکاری فلزات, صنایع بازیافتی,پلاستیک سازی و.... کاربرد دارد.در بعضی موارد تماس با نمکها و سیانوزن به طریق استنشاق یا تماس پوستی منجر به مسمومیت می شود بیشتر تلفات زمانی که سیانید در تماس با اسیدهای معدنی گاز هیدروزن آزاد می کند.برخی تماسهای غیرعمدی به شرح ذیل است:

بسیاری از ترکیبات حاوی نیتروزن و کربن,چوب و ابریشم در اثر احتراق سیانید تولید می کنند.پلاستیکهای موجود در منازل پلی اوره اتان مبلها وبعضی ترکیبات صنعتی دیگر زمانیکه در شرایط مناسب دما و اکسیزن قرار می گیرند غلظتهای مرگ آوری از سیانید را تولید می کنند

علایم وعوارض ناشی از مسمومیت

علایم مسمومیت به نوع,راه ورود و مقدار آن بستگی  دارد.سرعت بروز علایم مسمومیت به شکل سیانیدی که در محل با آن تماس حاصل شده بستگی دارد.

علایم ایجاد شده با توجه به نوع ونحوه مواجهه با سیانور در اثر اسنتشاق علایم شامل سردرد, سرگیجه, تهوع,تنفس کوتاه, تشنج, استفراغ, ضعف, اضطراب, ضربان نامنظم قلب, درد قفسه سینه, کما, بیهوشی است.

در تماس پوستی علاوه بر موارد فوق قرمزی,تورم و درد در محل,سوختگیهای عمیق مشاهده می شود.مسمومیت خوراکی با سیانید نیز علاوه بر موارد اسنتشاق احساس سوزش در لوله گوارش نیز دیده می شود.

اگر در مسمومیت با سیانور علایم فیزیکی مشاهده نشود مسمومیت غیرمحتمل است و همچنین اگر اسیدوز لاکتیک وجود داشته باشد مسمومیت اتفاق نیفتاده است.

علایم مسمومیت ناشی از استنشاق گاز سیانید بعد از چند ثانیه و در نوع خوراکی بعد از30دقیقه بروز می کند.

مسمومیت حاد

در صورت خوردن,استنشاق یا ریخته شدن سیانید بر روی پوست ایجاد می شود.شکایت ناشی از مسمومیت در عرض ثانیه ها یا دقایق ظاهر می شود اما اگر همراه غذا خورده شود ممکن است یک الی دو ساعت به تاخیر افتد.

اشکال بروز مسمومیت

1-تظاهرات اولیه

سوختن زبان و

گیجی

سردرد ضربان دار

اضطراب تپش قلب

تنفس سریع

استفراغ

2-علایم زودرس

احساس هلاکت قریب الوقوعa

ضعف عمومی,بیقراری,اضمحلال

تنفس کوتاه همراه با درد قفسه سینه

نرولوژی

3-علایم دیررس

تهوع واستفراغ

کما

قطع نفس

ادم ریوی غیرقطبی

انسداد دهلیزی بطنی

تغییرات ایسکمیک و یا سیستول احتمالی 

                                                                                         سنیوونتریکولارتاکیکاردی                                                                                     ) افت فشارخون

 میدریازیس

حملات عمومی

 تاکیکاردی و برادیکاردی

 آریتمی بطنی

اشکال مسمومیت

1-مسمومیت متوسط:علایم مسمومیت شامل تنگی نفس ودرد سینه,خواب آلودگی-دوره های کوتاه کاهش هوشیاری وتشنجات است.

2-مسمومیت شدید: علایم مسمومیت شامل کمای عمیق و طولانی, نبض کند، افت فشارخون، میدریازیس, قطع نفس می باشد.

بیمار ممکن است در عرض چند دقیقه بمیرد پس از یک دوز بالا بیمار به زمین افتاده و خس خس می کند ودچار تشنج شدید شده و فورا می میرد.

راههای تشخیص مسمومیت

1-فیزیکی:تشخیص فیزیکی معمولا غیراختصاصی است.حملات بیماری می تواند بسیار دراماتیک باشد.

2-عمومی:علیرغم پرفیوژن ضعیف,رنگ پوست بدلیل اشباع اکسیژن در شریانها و وریدها صورتی است و پیگمانتاسیون ارغوانی به علت سیانوهموگلوبین ایجاد می شود.

3-علایم حیاتی متغییر است:تاکیکاردی مقدماتی وفشارخون بالا,ممکن است منجر به برادیکاردی یا ریت نرمال قلبی همراه با افت فشار خون شود تاکی پنه یا هیپرپنه عموما مقدمه آپنه می باشد.

4-سر,چشم,گوش,بینی,گلو

یک راه تشخیص مفید وبارز,شریانها و وریدهای شبکیه می باشد که به رنگ قرمز روشن درمی آیند که ناشی از عدم استخراج اکسیزن از بافتها می باشد.           

در هنگام تنفس,بوی بادام تلخ از دهان استشمام می شود.(هنوز این علامت نمی تواند به عنوان علایم مشخص در جامعه باشد.)

وجود دوده در دهان و بینی بعد از استنشاق دود: معمولا اگر وضعیت روانی را تغییر دهد یا باعث افت فشار خون شود شاید موید مسمومیت سیانور باشد.

5-کاردیو واسکولار

a)   سیانور حتی در کلاپس کاردیوواسکولار یا ارست شایع نیست.

b)   یافته های تنفسی به غیر از تاکی پنه غیراختصاصی است.

c)    آسپیریلاسیون ریوی همراه با کما وصدمه ریوی به علت آسیب شیمیایی یا حرارتی اتفاق می افتد.

d)   یافته های نرولوژیکی ممکن است از گیجی یا منگی(مستی)به طرف کما و تشنج عمومی پیشرفت نماید.